Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Zachowaniaprzystosowawczedziecizupośledzeniem
umysłowymwstopniulekkim
1.1.Istotaupośledzeniaumysłowego
Pojęcieupośledzeniaumysłowegojestzagadnieniembardzoszerokimzarównoze
względunaróżnejegostopnie,jakirodzajzaburzeń,tj.zaburzeńsprawnościmoto-
rycznej,zaburzeńzachowaniasię,motywacji,emocjonalnościiinnychdysfunkcji,
jakiemutowarzyszą(Z.Sękowska,1985,s.145;H.Borzyszkowska,1987,s.11).
Dotychczasdefiniowanebyłozewzględunadziedziny,któresięnimzajmowałyalbo
zewzględunakryteriairóżnejednostkipomiaru.Obecnie,nagrunciemedycznym,
zakłóceniazzakresufunkcjonowaniaintelektuanalizowanewujęciuetiologicznym
isymptomatologicznym.Chodzitutajodyfuzyjneuszkodzeniemateriimózguoraz
brakiwmaturacji,którychskutkiemjestobniżonaczynnośćintelektualna.Zpunktu
widzeniasymptomatologiimówisięotypiecharakterologicznymosobyzniepełno-
sprawnościąumysłową:eretycznym,apatycznyminiesprecyzowanym.Wspólnym
punktemrozumieniaretardacjimentalnejjestobniżonypoziomintelektualny,afunk-
cjonowanieosobyzniepełnosprawnościąokreślasięjakoznacznieponiżejnormy
(Ś.Vaška,A.Stankowski,2006,s.138–139).J.Doroszewska(1989b,s.15)podkreśla,że
trudnojestsformułowaćjednoznacznądefinicjęupośledzeniaumysłowego,ponieważ
naturategozjawiskajestbardzozłożonawswoichpowiązaniachbio-ipsychospołecz-
nychzarównozpowoduróżnorodnychprzyczyn,jakieleżąujegopodstaw,wielorakich
objawów,jakizewzględunadynamizmicozatymidzieodpowiedniąprognozę.
Upośledzenieumysłowestanowiprzedmiotdociekańianalizbadaczykilku
pokoleń(J.Kostrzewski,1981,s.52–85;1981a,s.97–129;1981b,s.65–71;1997,
s.210–233;2006,s.13–33;O.Lipkowski,1981,s.95–103;J.Doroszewska,1989b,
s.15–37;R.Kościelak,1995,s.11–21;J.Wyczesany,2007,s.13–57;D.Smykowska,
2008,s.39–65).Niektórzybadaczeuważają,żeniedorozwójumysłowywystępuje
jedynienatlepatologicznychzmian,jakiepowstająwcentralnymukładzienerwo-
wym,innizdania,żejestonowynikiemzaniedbaniaśrodowiskowo-pedagogicz-
nego,bezzmianwtkancemózgowej(L.Wołoszynowa,1976,s.29).
Z.Sękowska(1998,s.214)podkreśla,żeupośledzenieumysłoweobejmujeoso-
bowośćczłowieka,anietylkojegosferępoznawczą.J.Sowa(1997,s.140)wyróżnia