Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1.Teoretyczneaspektyryzyka
Wporównaniuzwcześniejszymikoncepcjamiryzyka,psychologiczne
ujęciemacharakterwielowymiarowy,nieredukowalnydozwykłejkalkula-
cjiprawdopodobieństwaijegoskutków.JakwskazujeO.Renn:nwiększość
ludziodczuwaryzykojakozjawiskowielowymiaroweiintegrujeswojewie-
rzeniaodnośnienaturyryzyka,przyczynyryzykaizwiązanychzniąprzeko-
nańorazwarunkówpodejmowaniaryzykawjedenspójnysystem”23.Ujęcie
psychologiczneznajdujesięwięcniejakopomiędzyperspektywątechniczno-
-ekonomicznąaspołeczno-kulturową.O.Rennklasyfikujejejakowielowymia-
roweisubiektywistyczne,awięcpodobnedoujęćsocjologicznych,natomiast
D.Luptonstawiajewopozycjidokoncepcjispołeczno-kulturowych,zaliczając
dostanowiskprobabilistycznychiobiektywistycznych.Wtejsytuacjinader
celnawydajesięuwagaJudithBradbury,badającjednostkowąodpowiedź
naryzykouzyskujesięsubiektywistycznąinterpretacjęwewnątrzobiektywi-
stycznegoparadygmatu24.
Socjologicznekoncepcjeryzykastosunkowoliczne,costanowipokło-
siewieloparadygmatycznościdyscypliny.Takaobfitośćujęćteoretycznychpo-
wodujekoniecznośćklasyfikacji.ZarównoO.Renn,jakiD.Luptonzwracają
uwagęnakonstruktywistycznelubteżobiektywistycznenacechowaniedanej
perspektywy.Teorieoorientacjiobiektywistycznejtraktująryzykojakoreal-
nieistniejącewrzeczywistości,dającesięskalkulowaćiprzewidzieć.Teorie
oorientacjikonstruktywistycznejuznająryzykozakonstruowanespołecznie.
Wskrajnejpostacioznaczato,zjednejstrony,żeryzykosamowsobienie
istnieje,ludziebowiemdecydująotymabyobudowaćdanezjawiskopojęcia-
miryzykaizagrożenia,zdrugiejstrony,możnapowiedzieć,żewszystkojest
ryzykiem,gdyżkażdyprzedmiotlubzjawiskomożestaćsięryzykowne.Przy-
kładowobieżącawodazkranustajesięnagleryzykiem,kiedyludziestwier-
dzają,żezostałaskażonadrobnoustrojami.Określeniewodyjakozanieczysz-
czonejjestelementemkonstrukcjiryzyka,gdyżwodatajestwrzeczywistości
samąwodą,którąbyłaprzedmomentemnazwaniajejryzykowną.O.Renn
zwracatakżeuwagęnastrukturalnylubjednostkowycharakterujęćteoretycz-
nych.Jesttowymiarokreślającypoziomanalizy.Teorieonastawieniustruk-
turalistycznymbadajązachowaniesięgrupistrukturspołecznych,natomiast
jednostkowekoncentrująsięnaagregacjiindywidualnychzachowań.Złoże-
nietychdwóchwymiarówdajepewnąprzestrzeń,wktórejmogąlokowaćsię
głównesocjologicznekoncepcjeryzyka25.
23O.Renn:Concepts…,s.66;O.Renn:Risikowahrenehmung-PsychologischeDetermi-
nantenbeiderintuitivenErfassungundBewertungvontechnischenRisiken.In:Risikoinder
Industriegesellschaf.Hrsg.G.Hosemann.Norymberga1989,s.167-192.
24J.BradburY:TePolicyImplicationsofDileringConceptsofRisk.“Science,Technology
&HumanValues”1989,vol.14(4),s.380-399.Za:D.Lupton:Risk…,s.22.
25O.Renn.Concepts…,s.68.