Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zbożepolskiegomyślenia
formalistycznegokontraktualizmusąoneczynnikiemwprowadzającym
niezgodę,konsekwentniewięcsątraktowanejakozagrożeniedla(demo-
kratycznego)ładupublicznego.Sposób,wjakisceptycyzmgnozeologiczny
—wpierwszymwypadkusofistycznenczłowiekjestmiarąwszechrzeczy”
,
wdrugimPiłatowenacóżtojestprawda?”—potraktowałSokratesaiJe-
zusaChrystusa,stanowiprawzorzecmatrycywspółczesnegorelatywizmu.
WobectakiegoobroturzeczyksiądzSkarga,jakoten,którypodniósłnie-
ugięciesztandarortodoksjikatolickiej—takżejakoortodoksjipublicznej
wRzeczypospolitej—niemożebyćpostrzeganyprzezludziprzesiąknię-
tychideologiąwspółczesnegontolerancjonizmu”inaczejniżjakongroźny
fanatyk”infundamentalista”
.GdybyprzetochciećująćrolęksiędzaPiotra
Skargiwjakąśjednąpodstawowąformułę,tonależałobypowiedzieć,żebył
toprzedewszystkimwielkire-ewangelizator.nRe-”
,ponieważ,jakjuż
wspomniano,wskutektejfalireformacji,którarozlałasięszerokopoPolsce,
istniałorealnezagrożenie,żeRzeczpospolitaPolskaporzuciortodoksję
katolicką,porzucitakżeświatcywilizacjikatolicko-łacińskiejiznajdzie
sięwgroniekrajówprotestanckich.Tojestwłaśniezasadniczypowód,
dlaktóregoksiądzSkargawystępowałzdecydowanieprzeciwkoKonfede-
racjiWarszawskiej,takbezkrytyczniechwalonejprzezprawiewszystkich
historyków(niewyłączająctych,którzybylilubsąkatolikami)iprogramy
szkolne,ufundowanenabłędnymparadygmacieprymatuwolnościindywi-
dualnejipokojuspołecznegonadprawdą,podczasgdyjestdokładnieod-
wrotnie:topanowanieprawdystanowigwarancjęsłusznejwolnościizgody
społecznej.Jakożetanamiastkapokoju(araczejnzawieszeniabroni”),
którąustanawiałaKonfederacjaWarszawska,możliwabyłajedyniedzięki
zastosowaniunegatywnegowspólnegomianownikaindyferencjiwrzeczach
fundamentalnych,jezuickikaznodziejamiałpełneprawoprzypuszczać,
żeintencjątych,którzyparlidojejzawiązaniajest,nbypomałuzkrólestwa
wiaręwszytkęchrześcijańskąwycisnęli”
5
.Jesttozatemdziełonzoszukanim
5
Tamże,s.45.
44
