Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zbożepolskiegomyślenia
Staniesiętakdlatego,żeniezdolnośćdozachowaniajedności—tak
religijnej,jak,wkonsekwencji,politycznej—jestimmanentnącechąpro-
testantyzmu(nheretyctwozgodynieumie”
10
),cowystarczyzilustrować
sławną(późniejsząostulecie)odpowiedziąPierrelaBaylelanapytanie,
cotoznaczybyćprotestantem:otóż,protestowaćprzeciwkowszelkiemu
autorytetowipublicznemu.Gdziezaśniemazgodywkwestiachteologicz-
nych,tammusibyćonazaprzepaszczonarównieżwrzeczachświeckich.
Różnowierstwoniszczyprzyjaźńpolityczną(philíapolitike)pomiędzy
obywatelami(nróżnośćwiarodejmujeprawąprzyjaźńmiędzyludźmi”
11
),
wzbudzającnietylkonieprzyjaźń,aleiwzajemnąpodejrzliwość;burzy
fundamentsprawiedliwości,bezktórejpaństwostajesię—jaknauczał
św.Augustyn—bandąrozbójniczą,acoprzejawiasięwłupiestwiekościo-
łówiprzepędzaniukapłanówkatolickichzdomenpanówprotestanckich,
tymsamymzaśwpozbawianiusakramentówiopiekiduszpasterskiejich
poddanych(nludkomubogimkapłanyrozegnali”
12
);odejmujejedność
ikarnośćwwojsku,aprzedewszystkimsprowadzakaręBożąnatych,
którzybijąsięwniesłusznejsprawie(nświętokradźcywwojskuszczęście
gubią”
13
);jestwreszciedestrukcyjnedlacnótmoralnych,takindywidual-
nych,jakspołecznych(nheretyctwoinaukaichbarzocnotysuszyikorzeń
impodcina”
14
),nadewszystkoztejprzyczyny,iżpłynącazluterańskiej
zasadysolafidenegacjawolnościwoliludzkiejipogardzeniedobrymi
uczynkami,uniemożliwiazakwitnięcietakichdyspozycjimoralnych
jakmiłosierdzie,powściągliwość,odpuszczeniekrzywdy,czystość,posłu-
szeństwoczynwzgardawidomychmajętności”
.Warunekistnieniaspra-
wiedliwejcivitas—czyliukształtowaniedobrychobywateli—stajesię
wówczasniemożliwydospełnienia,bonjakotendobrymmabyćibojaźń
10
11
12
13
14
Tamże,s.50.
Tamże.
Tamże,s.52.
Tamże,s.53.
Tamże,s.54.
46
