Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teologiapolitycznaks.PiotraSkargi
sumienia(Spinoza),jużtosprawąprywatnąobywatelizobowiązanych
dowzajemnejtolerancjiswoichreligijnychprzekonań(Locke),naczoło
zaśzadańpaństwawysuwasię,miasttroskiocnotęizbawienie,gwaran-
cjabezpieczeństwacielesnego(Hobbes),wolnościprzekonań(Spinoza)
lubtzw.samoposiadania,zwłaszczaposiadaniamaterialnego(Locke).
RefutującavantlalettretakiepoglądyksiądzSkargazauważa,iżtakpo-
jętanmądrość[politycka]słuszniesięteżzowienietyloziemską,aleibydlę-
cą”,bontakżebydłodobroswojecielesneprzyrodzonejskłonnościobmyśla
ioniesięstara;oduszę,którejniemawiecznejirozumnej,niedbając”
21
.
Niekoniecjednaktemuupadkowi,albowiemoilemądrośćbydlęcajest
jaknajbardziejzgodnąznaturąnbydląt”
,otylenzbydlęcenie”mądrościprzez
sprowadzeniejejdozapobiegliwościmaterialnejprzezludzistoiwjaskra-
wejsprzecznościzrozumno-duchowąnaturączłowiekaijegowzniosłymi
przeznaczeniami,doktórychstworzyłgoipowołałBóg.Takanbestializacja”
mądrościniekończysięwięcjedyniezrównaniemwdółczłowiekadoogółu
zwierząt,aleoznaczajegodiabolizację:ntentakirozumzowiesięteżdia-
belski.Boczartnioczsięwięcejniestara,jednoabyludziewiecznedobra
jakoiontraciliinicotym,cojestpośmierci,niemyślili,alesiętylotym
dobrymmienimwidomymzabawiwszyinanimsięwgrzechachuwichław-
szy,nawiekiginęli”
22
.Istotądramatuegzystencjalnegoczłowiekawjego
życiudoczesnymjestwięcto,żeniedasięutrzymaćnanpośredniej”pozycji
mądrościziemskiej,leczobowiązujebezwzględnealbo—albo:alboupadek
przezzbydlęceniedonmądrościdiabelskiej”
,skutkującypotępieniemwiecz-
nym,albopoddanieswoichsprawdoczesnychpromieniowaniumądrości
Bożej(nabysięnaszerozumyniebieskąłmądrościąoświecały”),czegona-
grodąmożebyćpodniesieniedotejżemądrościiszczęściewieczne.Również
tedyiwpolitycznymwymiarzeegzystencjidoczesnejpotrzebanietylko
nprzyrodzonej”mądrości,którąnludzienabywajądowcipem,wychowanim
dobrym,czytaniem,zwłaszczahistorykiinnychokołoRzeczypospolitej
21
22
Tamże,s.3.
Tamże.
49
