Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przymiotnikὅσłoςorazczasownikσέβoμαłiichderywaty
59
inskrypcjachpochodzącychzkalendarzykultowychwzmiankujesięotym,że
ofiaręmożnabyłoniekiedywynieśćnazewnątrz.Ztegoteżpowoduprzyjmu-
je,żeKarion,mówiącunicnawynos”
,zdradzatymsamymswąniewiedzęwtej
materiiiobcepochodzenie.
3.PrzymiotnikὅσLOgorazczasownikσέęOPILiichderywaty
PrzymiotnikὅσLOg(hosios)nieposiadapewnejetymologii55.Willista-
rałsiędowieść,żemógłonzostaćutworzonyodformyzaprzeczonejrzeczow-
nikahosić(oukhosić)56,jednakzdecydowanawiększośćuczonychodrzucatęhi-
potezę.Chociażetymologiategosłowajestniepewna,ajęzykoznawcywciążsię
spierająojegoźródłosłów,tojednakniesposóbniezauważyćsilnegozwiąz-
kusemantycznegorzeczownikaὁσ.nzarównozprzymiotnikiemὅσLOg,jak
iutworzonymiodniegorzeczownikamihosionihosia.Najstarsze,pierwotne
znaczeniesłowahosiosmożebyćprzeznasrozumianeumiłybogom”
,uposłusz-
nyprawombogów”,unormomreligijnym”stądupobożny”57.
Jaksięprzyjmuje,przymiotnikὅσLOgnajpierwfunkcjonowałwformie
oralnej,azaczętogoużywaćmniejwięcejnaprzełomieVIIiVIw.p.n.e.Wfor-
miepisanejporazpierwszypojawiasięulirykówTeognisa(VIw.p.n.e.)58,
55Otrzechhipotezachzwiązanychzetymologiątegosłowa,zktórejżadnejnie
sposóbprzyjąćbezzastrzeżeń,zob.S.PeelS,Hosiosł,s.1-12(przyp.2).
56A.Willi,νόσοςandὁσίη:etymologicalandsocioculturalobservationsonthecon-
ceptsofdiseaseanddivine(dis)favourinancientGreece,JHS2008,128,s.153-171.
57NatematznaczeniasłowaὅσLOgzob.także:R.ParKer,Miasma...,s.330:
uHosioshasabasicsenseof«permittedorenjoinedbythegods»,«inoffensiveor
pleasingtothetothegods»”;L.JSamonSII,EmpireoftheOwl.AthenianImperial
Finance,Stuttgart2000,s.326,328:[hosia]uacceptabletothegods”;J.D.MiKalSon,
GreekPopularReligioninGreekPhilosophy,s.11:ureligiouscorrectness”;H.YuniS,
ANewCreed:FundamentalReligiousBeliefsintheAthenianPolisandEuripideanDrama,
Göttingen1988,s.101:usacredness”
.Zob.równieżM.H.A.L.HvanderVALK,Zum
WorteHOSIOS,uMnemosyne”1941,10/3,s.113-140;H.Jeanmaire,Lesubstantif
hosiał,s.66-89;A.Maffi,Tahierakaitahosia.Contributoallastudiodellatermino-
logiagiuridico-sacralegreca,uSymposion”1977,eds.J.Modrzejewski,D.Liebs,Colo-
gne1982,s.33-53;S.PeelS,Hosiosł,passim;R.BeeKeS,EtymologicalDictionary
ofGreek,Leiden-Boston2010,s.117-118.
58Zob.TheoGniS,Elegiae,I,w.130-131,[w:]IambietelegigraecianteAlexan-
drumcantati,ed.M.West,vol.1,s.180:uOńδὲVἐVἀVθlώπOLσLπITlὸgKIŁPnTlὸg
ἄPεLVOVἔπAεTOTOigὁσ.n,ΚύlVε,PέPnAεδ.Kn.Nicniemalepszegowśródludzi
niżmatkaiojciec,Kyrnosie,którzytroszcząsięoto,copobożneimająstaranieoto,
cosprawiedliwe”
.
