Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stałośćpoprocesachprzemodelowaniakościorazsystemowychbudujących
osteon,dawniejnazywanysystememHaversa.
Osteonjestjednostkąstrukturalnąiczynnościową,makształt
walcadługościkilkumilimetrówiśrednicyokoło200µm,zbudowaną
zwyklez15koncentrycznieułożonychblaszekkostnych,którego
ośdługaprzebiegarównolegledoosidługiejkości.Centrumosteonu
zajmujewysłanyśródkostnąkanałośrednicyokoło50µm,wktórym
znajdująsięnaczyniainerwy.Prostopadledoniegoprzebiegają
kanałyodżywczeVolkmanna,którełącząpowierzchniękościzosteonem
ijamąszpikową.DokanałówVolkmannaodstronyokostnejwnikają
drobnenaczyniakrwionośne.Bardzoważnącechąosteonujestfakt
komunikowaniasięwjegoobrębieosteocytów,którychwypustki
biegnąwkanalikachkostnych.Osteocytykontaktująsięrównież
zleżącyminapowierzchnibeleczekosteoblastami.Każdyosteon
oddzielonyjestodsąsiednichwyraźnągranicą–liniącementową.
Osteonybudująprawiecałąkorękościdługichiwwarunkach
fizjologicznychulegająobumieraniu,resorpcjiiponownejodbudowie.
Powodujeto,iżkośćprzezcałeżyciejestmodelowanaiprze-
budowywana,coprzystosowujejądodziałającychobciążeńme-
chanicznych.
Istotazbitaznajdującasięwtrzonachkościdługichjestodpornana
rozciąganie,zgniatanieiskręcanie.Istotagąbczastazbudowanajest
zbeleczekkostnych,ułożonychwzdłużliniiobciążania,znajdujesięona
główniewnasadachimawłaściwościplastyczne,stanowiącukład
amortyzującyprzenoszoneobciążenia.
Nazewnątrzkośćotoczonajesttkankąłączną,zwanąokostną,
zbudowanązdwóchwarstw:zewnętrznej–włóknistejiwewnętrznej
–rozrodczej.Tępierwszątworzytkankałącznawłóknista,zawierająca
licznewysokozróżnicowanefibroblasty.Warstwawewnętrznazbudowana
jestzwłókienretikulinowych.Powierzchniebeleczekkościgąbczastej,
kanałyodżywczeiosteonyorazjamyszpikowewysłanesąodwewnątrz
śródkostną,zbudowanązkomórekosteogennych.
Wdojrzałejkościwystępujątypykomórekpochodzącezdwóchlinii
rozwojowych:hematopoetycznejimezenchymalnej.Wtejpierwszejmożna
wyróżnić:preosteoklasty,osteoklastyresorbującekośćorazmonocyty.
Drugągrupęstanowiąpreosteoblasty–znajdującesięwkanałach,okostnej,
śródkostnejiszpikukostnym,osteoblasty–powstającezpoprzednich
komórekpozadziałaniubodźcaibiorąceaktywnyudziałwtworzeniu
kolagenuibiałek,orazosteocyty–stanowiące90%komórekwkości
zapewniającezachowaniejejhomeostazy.Wszystkiekomórkiodpowie-
dzialnesązaciągletrwającyprocesmodelowaniakości,przezprzeciw-
stawnemechanizmylizyisyntezy,wzależnościoddziałającychsił
29
