Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kosiński(1954)]iinnefunkcjespełnianenarzeczmiasta[Malisz,(1981)].Jednakjużodkońcalat60.XXw.wlicznych
definicjachstrefypodmiejskiej,formułowanychprzezgeografówiplanistów,kładziesięnaciskzarównonaprocesy
zachodzącewokółmiast,jakirezultatytychprocesów,wyrażającychsiępowstawaniemstrefookreślonychcechach
[Czarnecki,(1964);Pryor,(1968)5;Beaujeu-GarnieriChabot,(1971)6].Zjednejstronyuwypuklasiękwestięekspansji
miasta,przeobrażeńwużytkowaniuziemi,procesówspołeczno-demograficznych,wtymwzrostugęstościzalud-
nienia,zmianstrukturyekonomicznej.Zdrugiejstronypodkreślasięniektórerezultatytychprzekształceń,jak
zatracaniaprzezobszarywiejskiecechtradycyjniepojmowanejwsi[Kiełczewska-Zaleska,(1977);Kwiecień,(1977)].
Corazczęściejwięcwdefiniowaniustrefyprzeważaujęciestrukturalne,aniewyłączniefunkcjonalne.Wwięk-
szościdefinicjidominujeujęciezbliżonedoproponowanegoprzezDziewońskiego(1987),Rakowskiego(1985),
Liszewskiego(1985),Maika(1985)iStraszewicza(1985),którzyzwracająuwagęnanierozerwalnośćzagadnieństrefy
podmiejskiejimiastacentralnegojakozłożonegosystemuprzestrzenno-funkcjonalnego.Koter(1985),Rakowski
(1985)iLiszewski(1987)zauważająponadtoprzenikaniesięformżyciamiejskiegoiwiejskiegoorazprzejmowanie
przezstrefępodmiejskąnietylkoniektórychfunkcjimiasta,alerównieżcechiformmiejskich.Wczęścidefinicji
mocnowydobywanajestkwestiazmiennościstrefypodmiejskiejwczasieiprzestrzeni[Dziewoński,(1987);Jurek,
(1991)],ajednąznichprezentujeJakóbczyk-Gryszkiewicz(1998),uważająca,że:
n(...)strefapodmiejskajestobszaremleżącympomiędzymiastemmacierzystymaterenamitrady-
cyjniewiejskimi,komplementarnieztymmiastempowiązanymiulegającymprzeobrażeniompod
jegowpływem”7.
Spotkaćmożnadefinicjeodmienneodgeograficznegopunktuwidzenia,wtymsocjologiczno-kulturowe,gdzie,
naprzykładprzyjmujesię,żestrefapodmiejskajesttym,coludziezwyklizatakąstrefęuważać,lubtopogra-
ficzne,biorącepoduwagęaspektlokalizacjiikrajobrazu[Ziemilski,Skórzyński,(1983)],bądźprawne,przyjmu-
jącekryteriaadministracyjne[Jastrzębski,(1983)].
Wwielunajnowszychujęciachzauważasięjużodniesieniedospecyfikikrajobrazupowstającegowstrefiepodmiejskiej
wwynikuzwiązkówzmiastemcentralnym.Wedługdefinicjizaproponowanejprzezgeografawsi-Bańskiego(2008):
n(...)strefapodmiejskajestelementemkontinuummiejsko-wiejskiego,którycharakteryzuje
słabnącaróżnorodnośćiintensywnośćzjawiskspołecznychigospodarczychwmiaręoddalania
sięodgranicmiastawkierunkuobszarówwiejskich.Jestonaprzestrzeniąoddzielającąmiasto
odobszarówwiejskich.Wzwiązkuztymmamieszaneformyzagospodarowaniaprzestrzeni
iprzejściowetypyosadnictwa”8.
PodobnepodejścieprezentowałRowe(1991),opisującsuburbiaamerykańskie9.Wliteraturzeanglojęzycznej
strefapodmiejskajestnajczęściejokreślanaterminem:nsuburbanarea”lubnrural-urbanfringe”,awięcstrefy
przejściowejpomiędzyterenamimiejskimiaobszaramiwiejskimi.Corazczęściejpodkreślasię,żejesttoobszar
nieustabilizowanyfizjonomicznie,funkcjonalnieidemograficznie[Smętkowskiiin.,(2012)],awspółczesnastrefa
podmiejskanintensywnierozproszona”podlegaprzemianomglobalnym,anielokalnym10.
5
Za:BańskiJ.(2008).
6
Za:Jakóbczyk-GryszkiewiczJ.(1998).
7
Jakóbczyk-GryszkiewiczJ.(1998),s.12.
8
BańskiJ.(2008).Autorprzywołujeianalizujedefinicjestrefypodmiejskiejsformułowaneprzez:PryoraR.(1968),
DziewońskiegoK.(1987),LiszewskiegoSt.(1987),JurkaJ.(1991),KoteraM.(1985).
9
RoweP.(1991),[za:]DroegeP.(2006).
10
DroegeP.(2006).
13
