Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
NaobrzeżachWarszawyodlatkształtujesięspecyficzniezagospodarowanyobszar,zmieniającysięszybko,
powiększającysięibudzącyskrajneemocje-strefapodmiejska1.Topożądaneprzezwieluśrodowiskozamiesz-
kaniaiwymarzonalokalizacjainwestycji,miejscedladynamicznegorozkwitugmin.Zdrugiejstrony-toprzed-
miotpoważnejkrytyki,obszarproblemowyisłabokontrolowany.Zauważalnyjestchaosprzestrzennytego
obszaru,wyrażającysięwsposobiezagospodarowania,konfliktachfunkcjonalnychispołecznych.Krytykowany
jestwpływwspółczesnychprzekształceństrefypodmiejskiejnaśrodowiskoprzyrodnicze,zachowaniairelacje
społeczne,wreszcienasamąWarszawę.
Podobnyproblemdotyczywielumiast,szczególniemiastpolskich,jednakprzypadekstolicyjestotylespecyficzny,
żewwieluaspektachmożebyćuniwersalnymmodelemrozwojuterenówpodmiejskich,jakoten,wktórymzmiany
zachodząnajszybciej,wręcznajgwałtowniej,aprzytymwsposóbtypowydlawarunkówpolskich.Zdrugiejstrony,
specyfikastolicy,lokalneuwarunkowaniarozwoju,aszczególniekwestiastołecznościiniezwykłychdziejówhisto-
rycznychsprawiają,żeotoczenieWarszawyjestwyjątkowe.StrefapodmiejskaWarszawyjestwięcfenomenem
wartymopisania,aniezależnieodlicznych,takprzecieżistotnych,zagadnieńsocjologicznych,demograficznych,
ekonomicznychiwieluinnych,którejejdotyczą,towłaśniestrukturaprzestrzennanajdobitniejjąwyróżnia.
Trwającaodlat90.XXw.inieustannienarastającakrytykastrukturyprzestrzennejstrefypodmiejskiejWarszawy
możezczasemdoprowadzićdorozwiązańpozwalającychnazapewnieniewniejładuprzestrzennegoizrówno-
ważonegorozwoju.Istotnewydajesięjednakzaakceptowanienawstępiefaktuwykształceniasięwdrugiejdeka-
dzieXXIwiekutakiej,anieinnejstrukturyprzestrzennejtejstrefyorazzbadaniedeterminantjejprzekształceń.
Niesąonewcaleprosteanijednoznaczne.
ByćmożedoukształtowaniasięwokółWarszawytejspecyficznejstrefyprzyczyniłsiępośredniojuż
SirEbenezerHoward,którypromującswojemiasta-ogrody,takbardzospopularyzowałideęmieszkania
warunkachłączącychzaletywsiimiasta-wewłasnymdomkuwśródzieleni2.Możetociwszyscy,którzy
pragnęlinapoczątkuXXwiekuuzdrowićprzegęszczone,niehigienicznemiastaprzemysłowe,tworzącnowe
teorie,wizjenmiastidealnych”-wychodzącychpozagranicenstarych”miast.Możliwejest,żenajbardziej
trzebawinićcałyruchnowoczesnyiKartęAteńską,zjejwytycznymi,dotyczącymistrefowaniafunkcji,
rozdzielaniazabudowyterenamiotwartymi,mającymibyćzieleniąlubrezerwąterenowąpodprzyszłefunk-
cje,cowsumiemiałoprowadzićdokształtowaniasięnmiastrozluźnionych”3.Amożepoprostuspełniło
1
Definicjastrefypodmiejskiejzostałaprzedstawionawrozdziale1.1.
2
KoncepcjaEbenezeraHowardaopublikowanazostaław1898r.ponazwą:Tomorrow:aPeacefulPathtoRealReform,
abardziejznanajestpodtytułemwydaniaz1902r.:GardenCitiesofTo-morrow,SanSonnenschein,London1902,wyd.
polskie:MiastaOgrodyPrzyszłości,przekładA.Czyżewski(2009).
3
PolskietłumaczenieKartyAteńskiej,przyjętejnaIVKongresieCIAM(LesCongrèsInternationauxd’Architecture
Moderne)w1933r.orazokolicznościjejpowstania,późniejszerozwinięciairóżneinterpretacjeprezentujeuczestniczka
kongresu,HelenaSyrkus(1976).
