Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
JaninaFilek
przekonaniemoHobbesiejakoprzeciwnikuinstytucjiKościoła,zagrażającejsta-
bilnościpaństwa,zdajesięzaciemniaćinnemożliwe,ainteresującenastuinter-
pretacjesymbolikiLewiatana.
ZdzisiejszejperspektywyciekawszewydajesięprzyrównanieLewiatanado
instytucjipaństwa,pozwalabowiemnadostrzeżenietego,copaństwojakoinsty-
tucjaspołecznawnosipozytywnegodorozwojuspołeczeństwa,aletakżetego,
wczymzagrażajednostkomtworzącymtospołeczeństwobądźstanowibariery
wjegodalszymrozwoju.
AnalizarycinynapierwszejstroniewydaniaLewiatanaz1651r.,opatrzo-
nejmottem:„Niemamurównegonaziemi”,rzucadodatkoweświatłonaużytą
wdzielesymbolikę.„Wtensposób–zauważaC.Schmitt–odrazunapierwszej
stronieunaocznionezostałowielkieodkrycie,iżpojęciaidystynkcjesąpolityczną
bronią,ściślej:szczególnąformąbroniopartejnaprzemocybezpośredniej”[2008,
s.26].Oznaczato,żesymbolikaLewiatanazostałaprzyjętajakododatkowe
narzędziewwalceoprzedstawienieispopularyzowaniekoncepcjiumowyspo-
łecznej,topopierwsze.Podrugie,wujęciuLewiatana(comaoddawaćrycina)
chodziopołączeniemagnusLewiatanimagnushomo,czylistarotestamentowego
LewiatanazPlatońskimwyobrażeniemwielkiegoczłowieka.WpojęciuLewiatana
wielkiczłowiekiwielkiezwierzęzlewająsięrazem.Korzystajączrycinyorazze
sformułowańzaczerpniętychzsamegoLewiatana,możemyodnaleźćtrzyobrazy
Lewiatana:a)jakosztucznegoczłowieka6,b)jakowielkiegozwierzęciaoraz
c)jakomaszyny„stworzonejmocąludzkiejsztukiiprzemyślności”(por.[Schmitt
2008,s.28]).Dotegoobrazunależydodaćkolejny,wedługktóregopaństwojest
jak„śmiertelnyBóg”7.Teczteryelementystanowiąmitycznąpełnię,naktórą
składająsięwyobrażenieboga,człowieka,zwierzęciaimaszyny.Korzystającztak
pojemnegosymbolu,Hobbesbyćmożechcesiępodzielićswąwiedząotym,jak
złożonymmechanizmemjestpaństwoizilunitekjestutkanajegotkanina.Przy-
równującgodowielkiegozwierzęcia,zwracauwagęnajegosiłęorazpierwotnie
naturalnycharakter.Zestawiającgozwielkimczłowiekiem,zwracauwagęnasiłę
instytucjipaństwawdążeniudodoskonałościoraznarozumnycharakterprzyj-
mowanychrozwiązań.Porównującdomaszyny,wskazujenapaństwojakowytwór
ludzkiegoumysłuorazjakonamechanizmsprawniedziałający.Przyrównującgo
6Hobbespisze:„SztukabowiemtworzytegowielkiegoLEWIATANA,zwanegoPAŃSTWEM
(połacinieCIVITAS),któryniejestniczyminnymniższtucznymczłowiekiem,choćwiększych
wymiarówiwiększejsiłyniżczłowieknaturalny,któregoobronieiopiecemasłużyć”[2005,
s.81–82].
7Hobbespisze:„Gdytosięstanie,wielośćludzizjednoczonawjednąosobęnazywasię
PAŃSTWEM,połacinieCIVITAS.ItakpowstajetenwielkiLEWIATAN,araczej(mówiąc
zwiększymszacunkiem)tenBógśmiertelny,któremupodwładztwemBogaNieśmiertelnego,
zawdzięczamynaszpokójinasząobronę”[2005,s.258].
