Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
TOMASZGOBAN-KLAS
Medioznawcyimediolodzy
ROZPRAWYIARTYKUŁY
Wwiększościbadańiteoriikomunikowaniamasowegostosujesiętypowetech-
nikibadawczenaukspołecznych,jaksondażeopinii,eksperymentyianalizysta-
tystyczne.Ichpodstawąjestakceptacjapewnegowzorupostępowaniabadawcze-
gomieszczącasięwramachspecyficznegoparadygmatu(wzorca)teoretycznego,
któryjestwynikiemwcześniejszychstudiówempirycznych,atakżedrogowska-
zemdladalszychstudów.Teoretycznejpodstawydominującegoparadygmatu
niewymyślonospecjalniedlabadańmassmediów,alezostałaonazaczerpnięta
znaukspołecznychorazinformatyki.Socjologiastworzyłafunkcjonalistyczne
ramydlaanalizymediówjakoinstytucjispołecznych,informatykawpłynęłana
pojmowaniekomunikowaniajakotransmisjiinformacji.
Znacznaczęśćwysiłkówbadawczychjestskierowananarozpoznanietech-
nologii,instytucji,praktyk,przekazówmedialnych.Odwołującsiędodawnych
praktyknazewniczych,możnabytumówićomediografii-analogiczniejakoet-
nografii-jakoonaucegłównieopisowej.Takieodwołaniemawieleracji,naj-
pierwtrzebarozpoznaćmedia,którestalesiępojawiają,zmieniają,etc.Aleper
analogiamdoprasoznawstwa-polskiegoodpowiednikazeitungwissenschaft-
mówimyomedioznawstwie.
Liczbanazwiskimedioznawczychinstytucjibadawczychjestimponująca.
Przedlatypisałemoprzełamaniuamerykańskiegomonopolunamassmediare-
search19,dzisiaj-mimoewidentnejdominacjiamerykańskiejnaukiokomuni-
kowaniuimediach,widocznajestdużaaktywnośćteoretycznaiempirycznana
polunowychmediów.Podaćtumożnabardzowielenazwisk,dominujeujęcie
empiryczne,choćistotnesąteżtakiewątki,jakekonomiapolitycznanowychme-
diów,badaniakogniwistycznenadichodbiorem(anawetzmianamiwmózgach
użytkowników).Potrzebnajestnowaencyklopediabadańmedioznawczych,za-
równotychonachyleniuempirycznym,opisowym,jakitychnapoziomieteorii
średniegozasięgu(wedledawnegookreśleniaRobertaMertona20).
Alemediasątakżeprzedmiotemrefleksjiniezwykleogólnej,spekulatywnej.
Możnawtedymówićograndtheory(wedleokreśleniaCharlesaWrightaMill-
sa21).Tuojcemzałożycielemmożebyć-awłaściwienapewnojest-Kanadyj-
czykMarshallMcLuhan-ijegosłynnedziełonUnderstandingMedia.TheEx-
tensionofMan”22.
Tenguruiprorokerymediówzyskałrozgłoswlatach60.XXwiekustwier-
dzeniem,żeelektronicznemedia,zwłaszczatelewizja,tworząnglobalnąwioskę”.
Pojawieniesiętelewizjisatelitarnejumożliwiłonatychmiastowetransmisjezod-
ległychzakątkówglobu,atozkoleitworzywspólnotęinformacyjnąludzkości,
19Zob.T.Goban-Klas:Komunikowaniemasowe.Zarysanalizysocjologicznej,Kraków1978.
20R.Merton:SocialTheoryandSocialStructure,NewYork1968.
21Ch.W.Mills:TheSociologicalImagination,Oxford1959.
22M.McLuhan:Zrozumiećmedia,przeł.N.Szczucka-Kubisz,Warszawa2004.
