Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NAUKIOMEDIACH
17
odtwarzającąjakbydawnąwspólnotęplemienno-wioskową.Tadawnawspólnota
byłaopartanamowie(oralnymśrodkukomunikowania),ajejutratawiązałasię
zrozwojempismaidruku-narodzinamitypunczłowiekatypograficznego”inga-
laktykiGutenberga”,któreMcLuhanopisałwksiążcenTheGutenbergGalaxy.
TheMakingTypographicMan”(1962).Myślenietakiegoczłowieka-takjak
pismo-macharakterlinearny,krokowy,analityczny,racjonalny.
Jednakchociażdrukowaneksiążkiiprasaprzyniosłyzmianywskaliispo-
sobieludzkiegoporozumiewaniasię,tojednakniemogłypokonaćprzestrzeni,
przestrzenitakwielkiejjakkontynentypoprzedzielanemorzami.Dopieroelek-
tryczne,apóźniejelektroniczneśrodkiprzekazu-telefonitelegraf,następnie
radioitelewizja-umożliwiająpokonywanieprzestrzenibezistotnejstratyczasu.
Jednakioneprzekazywałyinformacjenasposóbulotny-mogliśmycośusłyszeć
czyzobaczyć,byzarazotymzapomnieć.
Internetpotrafiłpołączyćstałąobecnośćdanejinformacjizszybkościąjej
przekazywania,natychmiastowościąodbioruimultimedialnością.DlategoInter-
netodkońcalatdziewięćdziesiątychstajesięspełnieniemMcLuhanowskiejidei
globalnejwioski,zaczynaodgrywaćogromnąrolęnietylkojakosposóbszybkie-
gokomunikowaniasię,aleiwradykalnychprzemianachkulturowych,społecz-
nychidziałalności.JesturzeczywistnieniemproroctwaMcLuhana-nadobre
inazłe.
NajbardziejznanympowiedzeniemMcLuhanajeststwierdzenie,iżsamo
nmediumjestprzekazem”(MediumistheMessage)użytejakotytułpierwszego
rozdziałujegonajważniejszejksiążkinZrozumiećmedia”(1964),wktórejśrod-
kikomunikowaniasięludzisątraktowanejakoprzedłużenialudzkichzmysłów.
Stwierdzenietogłosi,żeśrodkikomunikacjijakotakiemająistotneznaczenie
dlaprzekazywanychtreści,aichwpływbywawiększyniżpodawanejwiadomo-
ści.Treśćkażdegomediumjestinnymmedium.Treściąpismajestmowa,słowo
pisanejesttreściądruku,drukjesttreściątelegrafu,atreściąmowyjestproces
myślenia.Treściąfilmujestjakaśpowieść,sztukalubopera.Efektdanegośrodka
wzmacniasięwłaśnieprzezto,żejakotreśćjestmuprzydawanyinnyśrodek.
McLuhanwskazywałnaświatłoelektrycznejakoilustracjętejzasady.Samo
światłożarówkiniematreści-wtakimsensie,wjakimgazetamaartykułylub
telewizjamaprogramy-mimotojestonamediumoskutkachspołecznych;to
znaczy:żarówkaumożliwialudziomtworzenieprzestrzeniżyciawciągunocy.
McLuhanstwierdza,żenświatłożarówkitworzyśrodowiskoprzezswąobecność”.
Słynny,choćniejasnyikontrowersyjny,jestrównieżpodziałmediównango-
rące”inzimne”.Medianzimne”zawierająniewielejednoznacznychelementów,
pozostawiającodbiorcyzadaniedopełnieniaznaczeń.Mediangorące”-odwrot-
nie,sąwdużejmierzejednoznaczne,narzucająodbiorcysweznaczeniaisensy.
Portretjestngorący”,karykatura-nzimna”.Filmjestngorący”zewzględunado-
kładnośćobrazu,telewizja-nzimna”(stądnMediumCool”-tytułfilmuz1969
rokuwreżyseriiHaskellaWexlera).
ROZPRAWYIARTYKUŁY
