Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
PochodzącyzOchrydyK.Szapkarewjestodrodzeniowym(podwzględem
swegoprzygotowania)zbieraczemijednocześniedobrzeprzygotowanym
merytoryczniebadaczembułgarskiejprozyludowej.Jegozwiązekzpoprzednim
pokoleniemfolklorystówjestnietylkoduchowy,aleirodzinny–jestzięciem
D.Miładinowa.WodróżnieniuodM.Cepenkowazażyciawydajezebrane
wMacedonii,Sołuniu,Gewgelii,Dojranie,Samokowie,Pirdopieiinnych
regionachBułgariibajkiipieśniwswoimZbiorzemądrościludowej(1892–
1894)
25.Byłatojegopierwszapoważnapraca,uwzględniającanowoczesne
zasadyedycji,dziękiktórejfolklorbułgarskistałsiępopularnywmiędzy-
narodowychśrodowiskachnaukowych–pozytywnerecenzjedziełaSzapkarewa
napisaliAleksanderWiesiełowski,J.Polívkaiin.
26
Fakt,iżpierwszychzapisówludowychpieśniiprozydokonanowMa-
cedonii,przyczyniasiędopowstaniapewnegopozanaukowego(lubraczej
okołonaukowego)napięcia,którejestnastępstwemzdefiniowanychwpóź-
niejszymczasiedoktryngeopolitycznych.Kwestiatożsamościnarodowej
folklorystówzMacedoniiprzenosisięnaichdzieła:jeślizałożymyapriori,że
sąBułgarami(takabowiembyłaświadomośćnarodowaXIX-wiecznejin-
teligencjiwtymregionieBałkanów),toizebranyprzeznichfolklorjest
bułgarski.Iodwrotnie:skorourodzilisięwPrilepie,OchrydzieczyStrudze
(tj.natereniedzisiejszejMacedonii),zapisaneprzeznichwtymregioniepieśni
ibajkiniemogąbyćinneniżmacedońskie.Manipulacjewokółautorów
(obecnychjednocześniewdwóchkulturachnarodowych,bułgarskiej,ukształ-
towanejwcześniej,imacedońskiej–później),słusznieokreślanejako„folklo-
ryzmpolityczny”
27,sączęstozabawne,niekiedynawettwórczo-zabawne:uczeni
bułgarscyimacedońscyścigająsię,ktoszybciejigdziewydapracebraci
MiładinowówczyM.Cepenkowaijakzmienitytuł,ażebywpisaćjewewłasny
paradygmatnarodowo-kulturowy(jakwprzypadkutytułumacedońskiego
wydaniazbioruMiładinowów).Aletenwyścigpokorytarzachświadomości
narodowejniesieteżwielezagrożeńdlainterpretacjibałkańskiejkulturyludowej
jakocałościiprozyludowejwszczególności:
Kwestiatakabyłabyoczywiściekwestiątylkoindywidualnychlosówiindywidualnych
dramatów,gdybymateriałzebranyprzezowychzbieraczy,wydanyczynie,nieznalazłsiępod
wpływempoglądów,któreznaczącozmieniająnietylkowyobrażenia,aleichronotopiistotę
25WydanykrytyczniepowtórniewIIpoł.XXw.Zob.K.Шапкарев,Сборникза
народниумотворениявчетиритома.Ред.колегияП.ДинековиС.Стойкова,София1968–
1973.Prozęfolklorystycznązamieszczonowt.4.
26Zob.np.И.Поливка,БележкивърхуприказкитевШапкаревия“Сборникот
българскинародниумотворения”,SbNU,t.18(1901),s.605–640.
27Zob.Т.Ив.Живков,МаркоЦепенковинеговотодело,[w:]М.Цепенков,
Фолклорнонаследствов6тома,т.1,s.10.
