Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzeniedozmianklimatu
polegającynadodawaniuskładnikówodżywczych:10gazotui5gfosforunakażdy
metrkwadratowyrocznie,czylipięćdoośmiurazywięcej,niżdostajesiędowilgot-
nychkwaśnychglebwprocesachnaturalnych.Podwudziestulatachtrawiastatun-
dra,zdominowanaprzeztworzącąkępywełniankępochwowatą(Eriophorumvagina-
tum),zmieniłasięwkrzewiastątundręzdominowanąprzezbrzozękarłowatą(Betula
nana).Zawartośćwęglapowyżejgruntu(wpostacirośliniściółki)wzrosłaznacznie;
jednakżejegospadekwglebiebyłwiększy,takduży,żekażdymetrkwadratowyeko-
systemuzawierałnettomniejo2000gwęgla.(Azotwekosystemieniezmieniłsiętak
znacznie,alepodkonieceksperymentubyłwznacznejczęścizmagazynowanynad
ziemiąwroślinach).Stratywęglasięgaływprzybliżeniu10%jegopoczątkowejzawar-
tościwekosystemie.Ponieważobecnieglebyzawierająokoło1500GtC(dlaporów-
naniaatmosferazawiera750GtC)iokoło1/3ztegozmagazynowanajestwglebach
arktycznychiborealnych,toistniejeobawa,żeocieplenietychglebmożespowodo-
waćuwolnienieznacznejilościwęgladoatmosfery.Tenzastrzykwęglapowiększy
jegodopływnaskutekspalaniapaliwkopalnychizmiansposobuużytkowaniagleb.
Tomożeprzyspieszyćprocesocieplenia.
Wracającdowspomnianychzróżnicowanychwynikówzmiantempauwalnia-
niawęglawglebachstrefumiarkowanejigorącej,todowyjaśnieniaproblemumoże
przyczynićsięrozważenieróżnychpostaciwęglaoróżnychokresachobiegu.Model
trzechzbiornikówwęgla,każdyoinnymokresieobiegu,zaproponowanow2005r.
(Knorriin.,2005).Modeltenzastosowanododanychz13wcześniejopublikowanych
eksperymentówzogrzewaniemglebwstrefachgorącejiumiarkowanej,trwających
od100dnidodwóchlat.Otrzymanoróżnewyniki,alecoważniejsze,spójnezwcze-
śniejuzyskanymi.Zbiornikiwęglaoszybszymobieguwęglamaskowałyzmiany
wzbiornikachowolniejszychobiegach.Wynikibadańsugerują,żeszybszeuwal-
nianiewęglazcieplejszychglebmożezachodzićprzezwielelat.Toostatniespostrze-
żeniewymagajeszczesprawdzenia,ajeśliociepleniebędzietrwałonadal,będziemy
mieliokazjęsięotymprzekonać.
AbyodnieśćeksperymentzAlaskidoobecnegowzrostustężeniadwutlenku
węglawatmosferzeiistniejącychzbiornikówwęgla,ociepleniewwysokichszeroko-
ściachmożewpewnymokresiespowodowaćwzrost(wynikającygłówniezespalania
paliwkopalnych)stężeniaatmosferycznegodwutlenkuwęglaodpołowydodwóch
razywciągudwudziestulatlubwdłuższymokresie.Jednakżesumarycznywpływ
zmianklimatunazawartośćwęglawglebiejestniepewny.Możeokazaćsię,żeocieple-
nieuwalniawięcejwęglazglebtundry,cozwiększyocieplenie.(Jesttoinnyprzykład
dodatniegosprzężeniazwrotnego).Trójzbiornikowymodelobieguwęgla,zastosowany
dorzeczywistychwynikóweksperymentu,sugeruje,żewzrostilościwęglauwolnio-
negozglebyprzywzrościetemperaturymożewystąpićwglebachstrefyumiarkowa-
nejigorącej,nietylkowborealnychglebachwysokichszerokości(iodużejzawartości
węgla).Jakzobaczymy(p.rozdz.7),możetoniweczyćpropozycjepolitykówzkrajów
strefyumiarkowanejwykorzystaniaglebjakozbiornikawęglawceluzrównoważenia
wzrostuatmosferycznegodwutlenkuwęgla,pochodzącegozespalaniapaliwkopal-
nych.Wartojednakzauważyć,żeistniejemechanizmsprzężeniazwrotnegomiędzy
stężeniemdwutlenkuwęglawatmosferzeiglebie,wktórympośredniczązmianytem-
peratury,nawetjeśliprecyzyjnasiłategosprzężenianiejestjeszczeznana.
25
