Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ideaandrogyneprzyjmujekształtdziwacznego,kulistegostworaodwu
twarzachitylużparachrąkinóg
3
,auautoraTrylogiijestpoprostu
pseudonimemaktorki—istotyzdolnejdodowolnychprzeobrażeń,bez
tożsamości,bezesencji.
UżytaprzezemniejakoalegoriaDEwaAdami”toteorialiteratury
,nie‑
możliwadziś,istniejącawdawnychmitycznychczasach,którejimięwala
sięjeszczewnazwachkatedritytułachksiążek.Inaczejmówiąc,teoria
iliteraturasąnamjakośdostępne,możliwedopomyślenia,anawetdo
praktykowania,choćnajczęściejprzyjmująpostacieskrajne,jakpisałotym
VincentDescombes.
Jesttoprzekonanie,żemożnauprawiaćkrytykęsztukinadwasposoby:
albobezteoriitejsztukilubteoriijejodbioru,coprowadzidopopadania
wiluzjęprostegoempiryzmulubpozytywizmu,albouzbrojeniesięwteorię,
którarzekomopozwalanasprytnepokonanieideologicznychpodstępów,
zapomocąktórychdominującysystemzmierzadodoskonałejreprodukcji
siebiesamego4.
Inaczejmówiąc:alboczystafilologiabezwydziwiania,alboczystateoria
dlaominięciaDtreściowychbrudów”literatury
.Zdarzasię,żetakaopozycja
powstaje,kiedyjakiśnowszyjęzykteoretycznyzostajeużytydoanalizykla‑
sycznychtekstówzprzeszłości,jakbynależałojebadaćwyłączniemetodami
Dbezpośrednimi”—cokolwiektoznaczy
.
Wlatach90.XXwiekudokonałosięprzejścieodTeoriidoteorii.Pro‑
cestentrwałdwiedekady
.Jestemjegorówieśnikiem.Urodziłemsięwroku
pamiętnejkonferencjiwBaltimore,naktórejJacquesDerridaprzedstawił
słynnyreferatStruktura,znakigrawdyskursienaukhumanistycznych(nakon‑
ferencjiobecnibylim.in.:RenéGirard,JacquesLacan,TzvetanTodorov
,Jean
Hippolyte,RolandBarthes).Nicotym,rzeczjasna,wówczasniewiedziałem
iwiedziećniemiałemprzeznastępne20lat.Wtymczasierozgrywałysię
wydarzenia,którychniebyłemświadom,dopókiniestałysięhistoriąopo‑
wiedzianąmi20latpóźniej—najpierwchaotycznieiwyrywkowoprzez
rozgorączkowanegostudentaanglistyki,awkrótcejaśniejisugestywniejprzez
TadeuszaSławka.
Spóźnienieniejestjedyniemoimudziałem.Wszyscynależymydziśdo
epokipostteorii.Żadnateorianiepowstajenanaszychoczach,dlategozawsze
jużprzebywamywImperiumTeoriilubpośródjegoruin.Wtymsensieteoria
zawszejestprzednami,cozauważyłjużGoethe,stwierdzającprofetycznie,iż
3Ibidem.
4V.DescoMbes:Rortycontrelagaucheculturelle.DCritique”1999,vol.622,s.200.Cyt.
za:D
.Patai,W
.H.CorraL:Introduction.In:Theory’sEmpire:anAnthologyofDissent.Eds.
D.Patai,W
.H.CorraL.NewYork2005,s.3.
22
