Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26Gromada:skąponogi—Pauropoda
orazszczecinnaciele.Uniektórychrodzajówroz-
Najpospolitszymprzedstawicielemrodzinyjest
wójpostembrionalnyłączysięrównieżzwtórnym
drobnonógogrodowy—Scutigerellaimmaculata,któ-
dzieleniemtergitów.Linieniemamiejscewciągu
rymarozprzestrzenieniekosmopolityczneibywa
całegożycia.Całycyklrozwojowyodjajadopostaci
szkodnikiem,najczęściejwarzywnychiszklarnio-
dorosłejzależyodtemperaturyitrwaodkilkutygo-
wychupraw.
dniwtropikachdokilkumiesięcywchłodniejszym
klimacie.Długośćżyciamożewynosićod3do7lat,
Rodzina:Scolopendrellidae
alewzalewanychlasachcentralnejAmazoniistwier-
Przedstawicieletejrodziny(8rodzajów)mają
dzono,iżjestonograniczonytylkodojednegoroku.
zwyklewięcejtergitów(17-24)ozredukowanejwiel-
kości,charakteryzującychsięostrymiwyrostkami.
Zmniejszonelubzredukowanesątakżewyrostki
Ekologiairozmieszczenie
upostawynógorazpierwszaparaodnóży.
Jednymzpospolitszychprzedstawicielitejrodzi-
nyjestSymphylellavulgaris,gatunekwykazanytakże
Drobnonogi,któremająbardzodelikatnepokrycie
zPolski.Przedstawicielitegorodzajuuważasię
ciała,sąbardzozależneoduwilgotnieniagleby.
główniezaformydrapieżne.
Wykazująnegatywnąfototaksję.Ichoptymalnatem-
peraturato15-21
o
C,aledobrzeznosządużowiększe
Gromada:skąponogi—
zakresytemperatur.Wtemperaturzeniewielewyż-
szejod0
o
Cnormalniepobierająpokarmirozmna-
Pauropoda
żająsię.Chociażniesąwstaniekopaćwziemi,to
doskonalewykorzystująprzestrzeniegleboweimogą
przebywaćnagłębokościachnawetponiżej1,5m.
Diagnoza
Zagęszczeniedrobnonogówzależyodwarstwygle-
byizmieniasięwciąguroku.Naplantacjachkukury-
Skąponogisąnajdrobniejszymiprzedstawicielami
dzyitrzcinycukrowejdrobnonogimigrująsezonowo
wijów.Żyjąwglebie,ściółce,mchuizbutwiałym
nagłębokość45-50cm.Czasamitworząagregacje.
drewnie.Ichciałoosiągazaledwieod0,3do1,7mm
WlasachAmazoniizalewanychnaok.6miesięcy
długości.Niemająoczu.Odstronygrzbietowej
wrokudrobnonoginormalnieżyjącewściółcewspi-
wydająsięmiećmniejsegmentówniżodbrzusznej,
nająsięprzedokresemzalewunapniedrzew,dociera-
gdyżniektóretergitysązlane(ryc.25).Odpozosta-
jącnawetdokorondrzew,zaśinnegatunkieuedaficz-
łychwijówodróżniająjerozgałęzioneczułkioraz
ne,żyjącewgłębszychwarstwachglebyprzeżywają
najmniejszaliczbasegmentówciała(12)iodnóży
okreszalaniawstanieanabiozywkorzeniachdrzew.
(8do11).Ciałoskąponogówjestzaopatrzonewdłu-
Drobnonogistanowiąnajmniejlicznągromadę
gie,sterczącenaboki,parzysteszczecinyidrobniej-
wijów,któraobejmujeblisko200znanychnaświe-
szewłoskiułożonewrzędy.Niektóreznichsąprawie
ciegatunków.ZEuropyznanychjest41gatunków.
bezbarwneiporuszająsięszybko,inne,niecobar-
WPolscefaunadrobnonogówjestbardzosłabopozna-
dziejzesklerytyzowane,sąwolneimniejruchliwe.
na.Stwierdzeniadotyczązaledwie3gatunkówz2ro-
dzin,choćuwzględniającdanezachodnichipołudnio-
wychsąsiadów,możnaspodziewaćsięichponad10.
Morfologiafunkcjonalna
Niemająoczu,pobokachgłowyumieszczonesą
organyskroniowe,pełniącefunkcjechemorecep-
cyjne.Głowaskąponogajestmaławstosunkudo
rozmiarówjegociała,odstronygrzbietowejprawie
trójkątna,zaopatrzonawcharakterystyczne,rozga-
łęzioneczułki;parzysty,rozmieszczonypobokach
głowy,regularnieokrągły(Hexamerocerata)lub
Drobnonogiztejrodziny(7rodzajów)charaktery-
owalny(Tetramerocerata)narządskroniowyoraz
zująsięzaokrąglonymibrzegamitergitów,którychjest
liczneszczeciny.Czułkimajądośćskomplikowaną
15,wyraźnymiwyrostkamiupodstawynóg,zktórych
budowę(ryc.26):naczłonachnasadowychosadzone
pierwszaparajestkrótsza,aleniezredukowana.
sąkrótkiegałązkizakończonecienkimibiczykami
Systematyka
Rząd:Cephalostigmata
Rodzina:Scutigerellidae
