Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36Gromada:ssaki–Mammalia
ussaków).Skurczemięśnimiędzyżebrowych,aleprze-
dewszystkimprzeponysłużądowentylacjipowietrza
zukładuoddechowego.Płucaznajdująsiępostronie
grzbietowejklatkipiersiowej,awtrakcieoddychania
rozszerzająsięwkierunkubrzusznym(ryc.42,43).
Powierzchnianabłonkapłucsłużącadowymia-
nygazujestbardzozwiększonapoprzezwykształ-
ceniepęcherzykówpłucnych(alveolipulmonis).
Odpęcherzykówpłucnychodchodząprzewodziki
oddechowe(ductulialveolares)przechodzącewroz
-
gałęzioneoskrzeliki(bronchiolorespiratori)niemają-
cechrzęstnegoszkieletu.Oskrzelikizkoleiprzecho-
dząwoskrzela,zktórychwiększemająniekompletne
pierścieniechrzęstne.Uwielugrupssakówdokrtani
uchodząworkipowietrzne(saccilaryngis)odgrywające
rolęrezonatorów.
Układwydalniczy.Narządemwydalniczymussa-
kówjestzanercze(metanephros).Cechącharaktery-
stycznątegonarządujestobecnośćodrębnegoprzewo-
duwyprowadzającegomocz–moczowoduwtórnego
(Reuter),któryniejesthomologicznyzmoczowo-
dempierwotnym(przewódWolffa).Wzwiązkuzpo-
wstaniemmoczowodówwtórnychuowodniowców,
moczowodypierwotnezanikająusamic,ausamców
przekształcająsięwnajądrzainasieniowody.
Ryc.42.Płuca–schemat.
1–przegrodamiędzypłatowa,2–tętnicapłucna,3–oskrze-
le,4–tętniczkioskrzelowe,5–żyłapłucna,6–kapila-
ryopłucnej,7–siećkapilaroddechowych,8–opłucna,
9–pęcherzykipłucne(wgróżnychautorów,zm.)
Ryc.43.Płatypłucne.
1–tchawica,2–oskrzele,3–tętnicapłucnalewa,4–głów-
neoskrzele,5–płatpłucnydoogonowy,6–oskrzelapła-
toweizrazikowezakończoneoskrzelikamikońcowymi,
7–tętnicapłucnaprawa,8–płatpłucnydoczaszkowy
(apikalny)(wgróżnychautorów)
Nerkissakówniemająkrążeniawrotnego.Zregu-
łyfasolowategokształtunerkipołożonesąwokoli-
cachlędźwiowychjamybrzusznej.Zagłębieniewczę-
ściprzyśrodkowej(hilusrenalis)prowadzidozatoki
nerkowej,wktórejznajdujesięmiedniczkanerkowa
(pelvisrenalis).Miedniczkapowstajeprzezrozszerze-
niemoczowoduwtórnego.Wbudowienerkimożna
wyróżnićdwiewyraźnewarstwy:korowąirdzenio-
wą.Wczęścikorowejwystępująnefronyokrótkiej
pętli,natomiastwczęścirdzeniowejznajdująsięne-
fronyodługiejpętliorazprzewodyzbiorcze.Nefro-
nyodługiejpętlitworząpiramidynerkowemają-
cenaswoichwierzchołkachbrodawkisitowe,przez
którewypływamoczizbiorczymiprzewodamiwy-
prowadzającymi(przezkielichynerkowe)dostajesię
domiedniczki.Zkażdejmiedniczkimoczjestwy-
prowadzanymoczowodemdopęcherzamoczowego
iwtensposóbdopęcherzamoczowegouchodządwa
moczowody.
Podstawowąjednostkąwnercejestnefronskła-
dającysięzcewekikłębuszkanerkowego(glomerulus
renalis)oraztorebkiBowmana(ryc.44).
Wkłębuszkunerkowymwystępujesiećdziwna
(połączenienaczyńwłosowatychnazasadzietętni-
ca-tętnica).ZkłębuszkanerkowegodotorebkiBow-
manadostajesięmoczpierwotny,którymaskład
zbliżonydoosoczakrwi.ZtorebkiBowmanamocz
