Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Typykrojówpisma,anarchiściwystąp!
13
czałdokładniejedenwyraz—
.Tensystemzapi-
suinformacjinieprzetrwałpróbyczasuirozpocząłewolucjępoprzezsylaba-
riuszewkierunkualfabetów.
Wokresiestaroegipskiegopaństwaopróczznakówwyrazowychużywano
systemuzłożonegoz24znakówdooznaczaniaspółgłosek.Pisanowówczas
odprawejdolewejstronylubwniektórychprzypadkachzgórynadół.Odno-
towaćnależytakże,żepojawiłsiędrugikrójpisma.Napotrzebyhandlu
ukształtowałasięformapismazwana»kursywą«,wktórejstosowanoznaki
uproszczone(pismohieratyczne).Takisposóbzapisuumożliwiałszybszepi-
sanie.WstarożytnymEgipciepojawiłysiępierwsze„książki”wpostacizwojów
papirusowychodługości40–50m.
KolejnymmiejscemnarodzinpismabyłaSumeria.Choćpoczątkowobyło
onopismemobrazkowym,wrazzupływemczasuprzekształciłosięwpismo
zawierająceznakisylaboweiwyrażającesamogłoskijakoznakiliterowe.
Wymógszybkiegopisaniaspowodowałnarodzinypismaklinowego,aono
wdrugimtysiącleciup.n.e.wpółnocnofenickichmiastachprzekształciłosię
wpismoocharakterzefonetycznym,stającsiępierwowzoremwspółczesnego
pismaliterowego.
Grecyprzejęlipismofenickieok.Xw.p.n.e.idostosowalijedosystemu
swoichgłosek.Wysokośćwszystkichliterbyłajednakowa—stanowiłyone
prawzórobecnieużywanychwielkichliter.Wowymczasiestosowanoróżne
typypisma,m.in.używanąwpraktycekursywę,którejliterypochylano
wkierunkupisaniaiłączonozesobą,atakżedalekiegoprzodkawspółcze-
snychmałychliter—tzw.minuskułę,wktórejpojawiłysięwydłużeniakre-
sekwgóręiwdół.Grecypreferowaliwąskie,wysokiekolumnytekstuzszero-
kimimarginesami.Wierszemiałyokreślonąszerokość,doktórejdostosowy-
wanowysokośćkolumny,którawynosiła20–30cm.
PrzejętyprzezRzymianok.VIIw.p.n.e.alfabetgrecki,powprowadzeniu
niezbędnychzmianstałsięalfabetemłacińskim.NaterenieItaliipowstały
pierwsze„wydawnictwa”,anakładyniektórychtytułówukazywałysięnawet
wtysiącuegzemplarzy.Nauwagęzasługujerzymskiepismokwadratowe,
którecharakteryzujesięoddzielonymiodsiebieliterami,poprzecznymikre-
skami(szeryfy)kończącymiliteryorazróżnicąwgrubościposzczególnych
elementówliter.
Wpiśmieśredniowiecznymliteryprzestałymiećtęsamąwysokość.Pojawił
sięwówczaszalążekpodwójnegoalfabetu.Czytelnośćtekstówuległapoprawie
dziękizastosowaniugórnychidolnychwydłużeńliter.OdVIIIw.Europauży-
wamałychliter(minuskuł),zwanychrównieżliteramitekstowymi.
