Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IuveniliaPhilologorumCracoviensium,t.II
ŹródłaHumanistykiEuropejskiej2
Kraków2009,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego
ISBN978-83-233-2946-6,ISSN2080-5802
KATARZYNAGARA
InstytutFilologiiKlasycznejUJ*
Bajkaantyczna.Kwestianazwyicharakterystyki
gatunkuwstarożytnejteoriiretorycznej
Uczenizgodnietwierdzą,żebajkajestjednymznajdawniejszychgatunkówli-
terackich,maswekorzeniewtradycjiludowejijestściślezwiązanazwczesnym
etapemrozwojukultury1.Niezwykleszybkostałasiębardzolubianąformąwy-
powiedzi,oczymświadczyjejobecnośćwliteraturzewielunarodów2.Potwier-
dzajątorównieżrozlicznezbiorybajekiantologie,nieustannieuzupełniane
iaktualizowane,orazkatalogifabułbajkowychporządkującetwórczośćbajko-
pisarską(np.VerzeichnisderMärchentypen[Indekstypówbajkowych]Anttiego
Aarnegoz1910r.gromadzącyfabułybajekeuropejskich).Zwyczajwyszuki-
waniaizbieraniawjednymzbiorzeutworówopodobnejformieczytematyce
matradycjęwywodzącąsięzestarożytności-znanajestAnthologiaPalatina,
CorpusparoemiographorumGraecorumczyVariahistoriaKlaudiuszaEliana.
Takżeutworybajkoweniezostałypominięteprzezskrzętnychzbieraczy.Naj-
wcześniejszymznanymnamzbioremjestkolekcjaDemetriuszazFaleronupo-
chodzącazIVlubIIIwiekuprzedChrystusem3.
Inaczejprzedstawiasięzagadnieniestarożytnejmyśliteoretycznejporusza-
jącejkwestięgatunkubajkowego.Nieposiadamyżadnegoantycznegotraktatu
wcałościpoświęconegoowemugatunkowiinicniewiadomooistnieniutako-
wegoutworu.Amogłobysięwydawać,żeobfitezbiorybajek,któreprzetrwa-
łydoczasówwspółczesnychiświadectwempopularnościtakiejliteratury,
*
E-mail:km.gara@gmail.com.AutorkapragnieserdeczniepodziękowaćPanuprof.
dr.hab.KazimierzowiKorusowizarecenzjęniniejszegoartykułu.
1
NaprzykładAdrados1979-1987ijegowersjaangielska:Adrados1999:189-239,pas-
sim;Adrados1999:367-409,passim;Bartol2005:371;Golias1957:10-13;Jedrkie-
wicz1989:183-194;Komornicka1987:51;Perry1959:25-28;Propp2000;Sinko1951:
6,11;Wojciechowski2006:15.
2
Aszczególniewkulturzegreckiej,por.np.bajkaojastrzębiuisłowikuweposieHe-
zjodaPraceidni,w.202-212;por.teżPańczatantra-prawdopodobnienajstarszy(V
lubVIw.)zbióropowieściibajekwsanskrycie,czyjejwersjaarabskaKalilawaDimna
pochodzącazXIw.Ozwiązkachmiędzybajkamigreckimi,indyjskimiiarabskimizob.
Perry1965:XIX.
3
Szerzejotymzob.Adrados1999:410-442;Perry1962:287-346.