Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bajkaantyczna.Kwestianazwyicharakterystykigatunkuwstarożytnejteoriiretorycznej
15
Wodniesieniudobajkiantycznejnotujemywzrostzainteresowanianowo-
żytnychbadaczy.Powstałokilkaprac,któremożnauznaćzapodręcznikiwie-
dzyoowymgatunku:FranciscaRodriguezaAdradosaHistoriadelafabula
greco-latina,Madrid1979-1987;GertaJanavanDijkaA|NO|1^OrO|1MYóO|
FablesinArchaic,ClassicalandHellenisticGreekLiterature.WithaStudyof
theTheoryandTerminologyoftheGenre,Leiden1997;MortenaNøjgaardaLa
fableantique,København1964-1967;NiklasaHolzbergaDieantikeFabel.Eine
Einführung,Darmstadt1993;BenaEdwinaPerry’egoFable,nStudiumGenera-
le”1959,nr12,s.17-37.Autorzybadającytenznaturykrótkiutwórstaralisię
przedstawićzwłaszczazagadnieniahistoriigatunkuijegobudowy.Zagłębia-
jącsięwposzczególnekwestiebadawcze,niejednokrotnieodwoływalisiędo
teoriiretorycznej,ponieważwłaśnieantycznymretoromzawdzięczamywiele
ocenikrytycznychwypowiedzi,którewdużejmierzekonstytuująwspółczes-
nebadaniatejformyliterackiej.Przedewszystkimnależytuwymienićtrak-
tatRhetoricaArystotelesaorazProgymnasmataTheona(Iw.poChr.,chociaż
uczeniznajdująargumentyprzemawiającezadatowaniemwVw.;zob.Heath
2002:129-1605),HermogenesazTarsu(IIw.poChr.;zob.Radermacher1912:
865-877,s.v.Hermogenes;Kennedy1994:208-217.Niemapewności,czyHer-
mogenesjestautoremProgymnasmata,oczymm.in.piszeHeath2002:159-
-160),AftoniosazAntiochii(IVw.poChr.;zob.Brzoska1894:2797-2800,
s.v.Aphtonios;Kennedy1994:203-207),uczniaLibaniosa,iMikołaja(Vw.po
Chr.;zob.Stegemann1936:424-457,s.v.Nikolaos;Kennedy1994:207),które
obecnieposiadamy.OprócztegoistniejąPraeexercitamentaPryscjana(VIw.
poChr.)wjęzykułacińskim,będąceparafraząutworuHermogenesa.Wśród
autorówłacińskichnależyrównieżwspomniećoCyceronie,autorzeRhetorica
adHerennium,KwintylianieiIzydorze.Tymczasemwciążstwierdzamybrak
syntetycznegoopracowaniatychwypowiedzi.Wwyżejwymienionychpracach
nowożytnychuczonychznajdująsięanalizyposzczególnychzdańczyfrazwy-
jętychzdziełretorycznych.
AnalizębajekEzopowychfunkcjonującychwretorycezaproponowałTamás
Adamik(1982:51-68).ZaczynającodRetorykiArystotelesa,badaczcytujedwie
bajki-okoniuijeleniuorazolisieprzechodzącymprzezrzekę6,zamieszczone
przezStagirytęwjegoutworze.PosłużyłyoneAdamikowizapunktwyjściado
dalszychrozważańobajcewwiekachnastępnych.Autorstawiasobietrzypy-
tania:l.czymróżniąsiętedwiebajkiodichpóźniejszychopracowań?;2.jaka
jestichfunkcjawRetoryceArystotelesa?;3.jakajestfunkcjabajkiwretoryce
poarystotelesowskiej?
Badaczskoncentrowałsięprzedewszystkimnaukazaniukolejnychopraco-
wańowychdwóchbajekiobszerniejeprzedstawił.WymieniłKonona,Hora-
5
Por.takżeFritzwReal-Enzyklopädie,1934:2037-2075,s.v.Theon,iKennedy1994:203.
6
Nr269i427wedługnumeracjiPerry’ego,wpolskimtłumaczeniu(zob.Wojciechowski
2006)jesttonumer328(s.116)i433(s.146).
