Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Międzyopozycjąaretorykąpartyjną…
iucisku.Legitymizowałopraktykikulturowe,wpływałonawłasnątożsamość
iopisywałostyleżycia.PodczasgdyuprowadzenieEuropyprzezZeusawgrec-
kiejmitologiiprzywoływanowyłączniepoto,abynadaćnazwęnieznanemu
dotądterytorium,władcyiuczenijużwewczesnejnowożytnościpowoływalisię
namityEuropy,abylegitymizowaćswojeinteresyipropagowaćwłasnąwizję
świata
15
.WokresieWiosnyLudówirewolucji1848r.zwolennicynarodowych
ruchówmłodoeuropejskichprzeciwstawialiEuropiearystokracjiwłasnąwizję
Europynarodówwolnych,suwerennychisolidarnych
16
.Takżehistoriografia
poświęconaEuropieopierasięnaówczesnychiteraźniejszychnarracjachoraz
ichpolitycznymikulturowymkształtowaniu.Niektórenarracjepokazująpozy-
tywnieocenianeosiągnięciacywilizacjieuropejskiej.Chrześcijaństwo,oświece-
nie,racjonalizmilaicyzmsąprzedstawianeprzezintelektualistówjakotradycje
europejskie17.Zpowstającychnatymtlekontrowersjiwyłoniłysięróżnorodne
narracjeoEuropie.
HistoriadyskusjiowizjiEuropyjestkulturowoigeograficzniestarszaniż
historiazjednoczeniakontynentuwramachUniiEuropejskiej.Choćbyłyone
powszechnienieznane,paneuropejskichplanówzjednoczeniowychażdomiędzy-
wojnianieuważanozawykonalne.Ichbardzoutopijnycharakterkontrastował
zrzeczywistościązrujnowanychprzezwojnęnarodów.Podrugiejwojnieświa-
towejzjednoczeniebyłonowościązarównodlazachodnichEuropejczyków,jak
idlaobserwatorówzewnętrznych.Mimonieustannietoczącychsiępo1957r.
dyskusjiokryzysiezjednoczeniacałyczaspostępowałagospodarczaipolityczna
integracjakontynentu.Jednocześnieodbijałasięonanasposobiepostrzegania
Europyprzezówczesnych,którzyzasadnicząjejczęśćwidzieliwzachodniejczęści
kontynentu,aniekiedywręczutożsamializniąEuropę.ChociażnaZachodzie
zastanawianosięniekiedynadtym,jakmimopodziałukontynentuutrzymać
otwartedrzwidointegracjinarodówżyjącychpowschodniejstronieżelaznej
kurtyny
18
,wspólny,nieograniczonygranicamipaństwowymirynekzEuropą
Wschodniąbyłniedopomyślenia.Mimotowlatach70.dyskusjespołecznenad
nowąświadomościąeuropejskąprzybierałynasilezarównonazachodzie,jak
inawschodziekontynentu
19
.AktywiściruchówpokojowychwEuropieZachodniej
orazbojownicyoprawaczłowiekawywodzącysięzkręgówopozycyjnych
15W
.Schmale,Europropaganda,[w:]KulturderPropaganda,red.R.Gries,W
.Schmale,
Bochum2004,s.285-304.
16T
.Brendel,ZukunftEuropa?DasEuropabildunddieIdeederinternationalenSolidaritätbei
dendeutschenLiberalenundDemokratenimVormärz(1815–1848),Bochum2005.
17Por.wperspektywieporównawczejS.Rößner,DieGeschichteEuropasschreiben.Europäische
HistorikerundihrEuropabildim20.Jahrhundert,Frankfurta.M.2009.
18P
.Bender,DasEndedesideologischenZeitalters.DieEuropäisierungEuropas,Berlin1981.
19H.Kaelble,DaseuropäischeSelbstverständnisunddieeuropäischeÖffentlichkeitim19.und
20.Jahrhundert,[w:]TransnationaleÖffentlichkeitenundIdentitätenim20.Jahrhundert,red.tenże,
M.Kirsch,A.Schmidt-Gernig,Frankfurta.M.-NewYork2002,s.85-110;H.Kaelble,Euro-
päerüberEuropa.DieEntstehungdeseuropäischenSelbstverständnissesim19.und20.Jahrhundert,
Frankfurta.M.2001.
