Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Międzyopozycjąaretorykąpartyjną…
przykładempochodzącymzXXstuleciajestpodjętaprzezniemieckichnazistów
próbastworzeniawłasnegoimperiumpoprzeznowyporządekeuropejski
74
.
WdokumentacjiplanówwobecEuropy,którewypracowałyantynazistowskie
ruchyoporu,wymieniasiępokoleiposzczególnenarody75,atakżepodkreśla
rolę,jakąwokresiepowojennymmiałybyodgrywaćponadnarodoweośrodki
intelektualne76.CharakterystycznedlaNiemiecwyobrażeniaEuropyzbadano
wśrodowiskachniemieckichemigrantówwojennych77,zdeklarowanycheuro-
sceptyków
78
orazwśrodowiskachkonserwatywnych.Przytejokazjiwyszły
najawpomysłynaEuropę,któremiałypostaćDRzeszy”,DOkcydentu”,DEuropy
Zachodniej”bądźDEuropyŚrodkowej”
79
.WwiększościstudiówjakoDnie-
mieckie”określasiętylkotenarracjeoEuropie,którewokresiezimnejwojny
powstawaływRepubliceFederalnejNiemiec.Aletoograniczenieniejestani
konieczne,aninieuchronne,copokazująszerokozakrojoneanalizyliteratury
beletrystycznej80czypublicystykipoświęconejpolitycekulturalnej81.Ponadto
Europareprezentowanabyławyraźnietakżewliteraturzespozaniemieckiego
kręgujęzykowego82.
WzbiorowychwizjachwłasnegomiejscawEuropiezachodziczęstosilna
korelacjamiędzynarodowymiwzorcamiawezwaniamidoeuropejskości.
74J.Elvert,Mitteleuropa!DeutschePlänezureuropäischenNeuordnung(1918–1945),Stuttgart
1999;AntiliberalesEuropa,DZeithistorischeForschungen”2012,nr9(3),red.D.Gosewinkel,
P
.Schöttler,I.Schröder;R.Grunert,DerEuropagedankewesteuropäischerfaschistischerBewegungen
1940–1945,Paderborn2012;B.Kletzin,EuropaausRasseundRaum.DienationalsozialistischeIdee
derneuenOrdnung,München2000;B.Sösemann,„FriedeninEuropa”imKonzeptderhegemoni-
alenNS-Politik,[w:]AußenpolitikimMedienzeitalter,red.F
.Bösch,P
.Hoeres,Göttingen2013,
s.167-188.Zob.podsumowaniewW
.Schmale,FranzösischeunddeutscheEuropavorstellungen
vomMittelalterbiszurGründungderEuropäischenWirtschaftsgemeinschaft,pkt14:DDienational-
sozialistischenEuropakonzepte”,www.deuframat.de/einfuehrung/in-einem-neuen-europa/
europavorstellungen.html(dostęp10.06.2020).
75W
.Lipgens,Europa-FöderationsplänederWiderstandsbewegungen1940–1945.EineDoku-
mentation,München1968.
76F
.Niess,DieeuropäischeIdee–ausdemGeistedesWiderstandes,Frankfurta.M.2000.
77Ch.Bailey,BetweenYesterdayandTomorrow.GermanVisionsofEurope1926–1950,New
York2013;B.Schilmar,DerEuropadiskursimdeutschenExil1933–1945,München2004.
78Por.m.in.W
.Burgdorf,„ChimäreEuropa”.AntieuropäischeDiskurseinDeutschland(1648–
1999),Bochum1999.
79V
.Conze,DasEuropaderDeutschen.IdeenvonEuropainDeutschlandzwischenReichstradition
undWestorientierung(1920–1970),München2005.
80P.M.Lützeler,DieSchriftstellerundEuropa.VonderRomantikbiszurGegenwart,München
1992,[w:]HoffnungEuropa.DeutscheEssaysvonNovalisbisEnzensberger,red.tenże,Frankfurt
a.M.1994.
81LeDiscoursEuropéendanslesRevuesAllemandes–DerEuropadiskursindendeutschenZeit-
schriften,t.4,1945-1955,red.M.Grunewald,Bern2001.Wcześniejszetomytegowydawnictwa
poświęconodyskusjomoEuropiewniemieckiejprasieperiodycznejwlatach1871-1939.
82C.D.Conter,JenseitsderNation–dasvergesseneEuropades19.Jahrhunderts.DieGeschichteder
InszenierungenundVisionenEuropasinLiteratur,GeschichteundPolitik,Bielefeld2004;P
.Delvaux,
J.Papiór,Eurovisionen.VorstellungenvonEuropainLiteraturundPhilosophie,Amsterdam1996;
W
.Segebrechtiin.,EuropaindeneuropäischenLiteraturenderGegenwart,Frankfurta.M.2003.
