Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.

Grzegorz Maria Kowalski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-233-3626-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

203

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kowalski, Grzegorz Maria. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, 203 s. ISBN 978-83-233-3626-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kowalski, G.M.

T1 Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2013

SN 978-83-233-3626-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 152719, author = "Kowalski, Grzegorz Maria", editor = "", title = "Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2013", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-3626-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kowalski, Grzegorz Maria

ED -

TI - Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2013

SN - 978-83-233-3626-6

ER -

Netografia (standard APA):

Kowalski, Grzegorz Maria. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w. [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013 [dostęp: 02 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zwyczaj-i-prawo-zwyczajowe-w-doktrynie-prawa-i-praktyce-sadow-grzegorz-maria-kowalski-152719.

prawo zwyczajowe, prawo miejskie w Polsce od XVI do XVIII wieku

Zwyczaj, czyli praktykowane w danej społeczności wzory zachowań, stanowi po dziś dzień źródło prawa, czyli jest jednym z uznanych sposobów tworzenia norm prawnych w społeczeństwie. W odróżnieniu od ustawy, która jest współcześnie w przeważającej w...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-3626-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

203

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów10
1. Uzasadnienie. Terminologia. Obszar badawczy12
Wstęp12
2. Struktura opracowania18
3. Źródła i literatura26
1. Pojęcie zwyczaju34
Rozdział I. Zwyczaj i prawo zwyczajowe – problematyka ogólna34
2. Prawo zwyczajowe – jego defi nicja i cechy39
2.1. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w średniowiecznej doktrynie chrześcijańskiej42
2.2. Prawo zwyczajowe w teorii szkoły historycznej i pozytywizmu prawniczego46
2.3. Defi nicje prawa zwyczajowego w doktrynie polskiej51
2.4. Sztywność czy elastyczność prawa zwyczajowego56
3. Zagadnienie nadania normom zwyczajowym mocy prawnej w perspektywie historycznej58
4. Wnioski67
1. Pojęcia obyczaju i zwyczaju. Atrybuty zwyczajów70
Rozdział II. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w pomnikach polskiego prawa miejskiego70
1.1. Obyczaj i zwyczaj – porównanie terminów71
1.2. Rodzaje i cechy zwyczajów73
1.2.1. Czas trwania73
1.2.2. Zasięg terytorialny74
1.2.3. Właściwości zwyczajów76
2. Prawo zwyczajowe w pracach Pawła Szczerbica i Bartłomieja Groickiego77
2.1. Przesłanki przekształcenia zwyczaju w prawo78
2.2. Prawo zwyczajowe a prawo pisane88
3. Przykłady zwyczajów stosowanych w poszczególnych dziedzinach sądowego prawa miejskiego92
3.1. Postępowanie sądowe93
3.1.1. Gajenie sądu. Ferie sądowe. Rozpoczęcie postępowania i rozprawa93
3.1.2. Zastępcy procesowi stron95
3.1.3. Środki dowodowe96
3.1.3.1. „Sądy Boże”96
3.1.3.2. Męka (tortury, questie)97
3.1.3.3. Świadkowie. Przysięga98
3.1.4. Środki odwoławcze99
3.1.5. Egzekucja wyroków102
3.1.6. Opłaty sądowe i inne koszty postępowania102
3.2. Prawo prywatne103
3.3. Prawo karne materialne i wykonawcze105
3.4. Rola zwyczajów miejscowych108
4. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w innych pracach z dziedziny prawa miejskiego112
5. Wnioski. Defi nicja zwyczaju jako źródła polskiego prawa miejskiego118
1. Wprowadzenie122
Rozdział III. Rola zwyczaju oraz publikowanych źródeł prawa miejskiego w praktyce miejskich sądów karnych. Kraków (1554–1625), Muszyna (1647–1765), Nowy Wiśnicz (1629–1785), Sanok (1554–1638)122
2. Prawo jako podstawa orzeczeń sądów karnych124
2.1. Prawo Boże124
2.2. Prawo pospolite (pisane, opisane, magdeburskie)125
3. Rola zwyczaju oraz pisanych źródeł prawa miejskiego podczas postępowania sądowego ze szczególnym uwzględnieniem środków dowodowych128
2.3. Pozostałe kategorie prawa128
3.1. Zagadnienie jasnego dowodu129
3.2. Przyznanie się oskarżonego131
3.3. Męka132
3.4. Świadkowie. Przysięga136
3.5. Rękojemstwo (rękojmia, wyręczenie)140
4. Rola zwyczaju oraz pisanych źródeł prawa miejskiego w orzecznictwie sądowym ze szczególnym uwzględnieniem wymierzanych kar141
4.1. Zabójstwo144
4.1.1. Przykład wykorzystania przed sądem w sprawie o zabójstwo publikowanych źródeł prawa miejskiego146
4.2. Dzieciobójstwo152
4.3. Rozbój. Kradzież155
4.4. Pożoga (podpalenie)158
4.6. Czary (gusła, zabobony)158
4.7. Przestępstwa przeciw obyczajności160
4.8. Intercesja (instancyja), czyli wstawiennictwo za skazanym jako zwyczajowy środek łagodzenia wyroków sądowych162
5. Wnioski164
1. Wnioski168
Zakończenie168
2. Prawo miejskie jako system prawa?174
3. Prawo zwyczajowe współcześnie176
3.1. Zwyczaj i prawo zwyczajowe w polskim systemie prawa176
3.2. Prawo zwyczajowe w innych systemach normatywnych185
Bibliografia190
Źródła190
Literatura193
Skorowidz osobowy200

tezy.Jestemzdania,żejesttotwierdzenieidącezbytdaleko,bowiemwistocie

nieznajdujeonopotwierdzeniaworzecznictwiesądówmiejskichkarnych.

PraceB.Groickiegoniemiałycharakterupowszechnieobowiązującychak-

tównormatywnych.

1920Nieznaczyto,abyniebyłyoneszerokoznaneiwyko-

rzystywanewpraktyce21.Powstajejednakpytanie,jakabyłaichrzeczywista

rolaworzecznictwiesądówmiejskich,doczegopowrócęniżej.Nieulegana-

tomiastwątpliwości,żepraceB.GroickiegoiP

.Szczerbicastanowią,obok

praktykiwymiarusprawiedliwości,główneźródłopoznaniaprawamiejskie-

goRzeczypospolitej.Ichpublikacjawjęzykupolskimorazlicznewznowie-

niastanowiłyodpowiedźnapotrzebypraktyki,comożnastwierdzićmiędzy

innyminapodstawiefragmentówwstępówdoposzczególnychprac.

Wtymmiejscunależypodkreślić,iżróżnicapomiędzydziełamiB.Groic-

kiegoorazP

.Szczerbicaodnosisięgłówniedostopniawykorzystaniawich

opracowaniupomnikówprawamagdeburskiego.OilebowiemP

.Szczerbic

podjąłsiętłumaczeniaSpeculumSaxonumiIusmunicipalenajęzykpolski

zwykorzystaniemróżnychdostępnychdlaniegowersjitychaktów(wjęzy-

kachłacińskiminiemieckim),ograniczającswójkomentarzdoniezbędnego

-zdaniemautora-minimum,otyleB.Groickiposługiwałsięponadtosze-

rokotakżeinnymiźródłami22.ZewzględunapowyższeStanisławKutrzeba

zaliczapraceP

.Szczerbicadowydańpolskichźródełprawamiejskiego,nato-

miastdziełaB.Groickiegodoopracowańprawamiejskiego23.Niemożnaod-

mówićtutajP

.Szczerbicowiwielkiegowkładuautorskiegowprzygotowanie

kichkompilacjeprywatne(głównieIusmunicipale)naskutekposługiwaniasięnimiwsądach

nuzyskiwały[ł]mocoﬁcjalnychkodeksów”

.Idem,Powszechnahistoriapaństwaiprawa,t.3,

Warszawa1966,s.62.

19n[...]dzieła[B.Groickiego-G.M.K.]zastąpiłydopewnegostopniawpraktycekodeks

prawamiejskiego”

.M.Patkaniowski,NamarginesienowegowydaniadziełBartłomiejaGroi-

ckiego,PiP

,R.11,1956,z.1,s.144.Wartozaznaczyć,iżnatematroliSpeculumSaxonumjako

kodeksupisałtakże-jednakwodniesieniugłówniedoSaksoniiidoNiemiec-L.Petrażycki,

oczymbędziemowawrozdz.I.

20PraceB.Groickiegonznalazły[...]zastosowaniewpraktyce,zastępującwsądachbrak

kodeksówtego[tj.miejskiego-G.M.K.]prawa”

.L.Pauli,Zbadańnadźródłamidziełprawni-

czychBartłomiejaGroickiego,[w:]MiscellaneaIuridicazłożonewdarzeKarolowiKoranyiemu

wczterdziestoleciepracynaukowej,Warszawa1961,s.83-84.

21W

.Uruszczaktwierdzi,iżdziełaB.Groickiegonzyskały[ł]znacznąpopularność.Po-

sługiwanosięnimijakoźródłamipoznaniaprawa”

.Uruszczak,Historiapaństwaiprawa…,

s.178.NatematroliSpeculumSaxonumjakokodeksupisałtakże,jednakwodniesieniugłów-

niedoSaksonii,L.Petrażycki.Zob.niżej,rozdz.Iprzyp.140.

22ZagadnienietowodniesieniudoczęścipracB.GroickiegoopracowałL.Dargun,Oźród-

łachprawamiastpolskichwwiekuszesnastym,cz.1:Oźródłachprzepisówkarnychwdziełach

Groickiego,Kraków1888;cz.2:Oźródłachporządkusądowegosprawmiejskichprawamagde-

burskiegoprzezBartłomiejaGroickiego,Kraków1890.Uwaginatematroliprawarzymskiego

wtwórczościB.Groickiegozawartesąw:M.Patkaniowski,op.cit.,s.145-149.

23S.Kutrzeba,Historjaźródełł,s.213,278-282.

Brak wyników

Zwyczaj i prawo zwyczajowe w doktrynie prawa i praktyce sądów miejskich karnych w Polsce XVI-XVIII w.

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra