Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
artefaktu:strzelbazmieniłasięwszynel.
Kamaszkinodkładapieniądzenanowypłaszcz(starakapotajestjuż
takznoszona,żekrawiecniechcejejzacerować),alegdyudajemusię
wreszcieobstalowaćnowyprzyodziewek,lospłatamufigla:wracając
zprzyjęcia,któreznajomizurzęduzorganizowalinajegocześć,
zostajenapadniętyprzezdrabaitracinowiuteńkiszynel.Zdarzenie
towprawiagowtakotchłannądepresję,żeniedługopóźniejumiera.
Gogolwprowadzajeszczejedenfabularnychwyt:sugerujemianowicie,
żewmieściepojawiłosięwidmoKamaszkina,którestraszy
przechodniów.Alewtouwierząwyłącznienieuważniczytelnicy.
Cozrobiłpisarz?Posłużyłsięliteraturą,byprzekształcić
rzeczywistośćwsugestywnąfikcję.Alboinaczej(iprecyzyjniej):
zapomocąfikcyjnychnarzędziwydobyłzrzeczywistościto,cowniej
najciekawszei/lubnajdotkliwsze.Gdybyśmysięodwołali
doklasycznychustaleńArystotelesa,którywPoetycekreśliróżnicę
międzyhistorykiemipoetą,moglibyśmypowiedzieć,żeGogol
–niczymantycznypoeta–zająłsięnieprawdą,lecz
prawdopodobieństwem.Niepozostałwiernyzdarzeniom,alepoddał
jepracyfantazji,któraniecniesięzrzeczywistościąobeszła,
wykorzystującjądoswoichsekretnychcelów.Nieznaczytowcale,
żeopowieśćnabrałaprzeztocechfantastycznych.Perypetie
przedstawionewopowiadaniuwciążprzypominająrealnewydarzenia,
mimożeniesądokładnymodwzorowaniemtego,couchodzi
zaoryginałcałejhistorii.Piszę,że„uchodzi”,bo–podobniejakw
przypadkudialoguPlatona–niemożemymiećpewności,
żenawcześniejszychetapachniezadziałaławyobraźnia.Przecież
opowiadaczzgrupyGogolamógłdorzucićdotejhistoriicośodsiebie,
TichonrawowmógłniedokładniezacytowaćAnnienkowa,atemu
mogłosięprzydarzyćjakieśinne„nieszczęście”,osłabiającepamięći
odkształcającerzeczywistość.Wtensposóbzasprawąliteraturyświat
stałsięprawdziwszy,choć–oparadoksie!–narratorGogolaoblałby
każdytestnaprawdomówność.
Niemazatemznaczenia,czyidziemyzkancelistąnapolowanieczy
dokrawca–wobuprzypadkachrzeczywistośćzostałajużpochwycona
przezliteraturę.Ważnajestodpowiedźnainnepytanie:doczego
Gogolowskiedziełomożenamsięprzydać?Jakmożemysięnim
posłużyć?Conampoliterackimszynelu?
OSIEMNASTYWIELBŁĄD
