Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Kooperatyzmżydowski
ogólnapauperyzacjaludności(czegowyrazembyłbardzoniskipoziom
płacpracowniczychizwiązaneztymtrudnościzutrzymaniemsię,na-
wetwprzypadkuposiadaniastałegozatrudnienia).
Wtejsytuacjijużwpierwszychmiesiącachpozakończeniuwoj-
nywielużydowskichdziałaczyspołecznychipolitycznychuznało,że
środkiemstabilizacjisytuacjimaterialnejŻydówizapewnieniaimza-
trudnieniajestobokorganizacjinaszerokąskalękursówzawodowych
rozwójżydowskiejspółdzielczościwytwórczej.Zewzględunasilne
nastrojeantysemickiewPolscecentralnejpopierana(takżepoprzez
pożyczki)przezCKŻPspółdzielczośćżydowskarozwijałasięprzede
wszystkimnatzw.ziemiachzachodnich.Wstyczniu1946rokudzia-
łałonatychterenachokoło10spółdzielni,wnastępnychmiesiącach
ilatachliczbaosóbzatrudnionychwtymsektorzeszybkowzrastała.
Wpływałnatozarównodopływpracownikówżydowskichzkręgu
repatriantówzZSRR(zktórychwiększośćposiadałarobotnicze/rze-
mieślniczekwalifikacjezawodowe)orazpomocmaterialnazestrony
dwóchinstytucjiutworzonychzinicjatywyCKŻP:KasydosprawPro-
duktywizacjiŻydóworazpowstałejw1946rokuCentraliSpółdzielni
WytwórczychiKonsumpcyjnych„Solidarność”.Tenostatnizwiązek
skupiałwiększośćspółdzielniżydowskichwPolsceiwwarunkachnie-
doborugospodarczegowwieluprzypadkachdostarczałspółdzielniom
surowcepotrzebnedoprodukcji,aczasemtakżepośredniczyłwsprze-
dażywyprodukowanychtowarów.Wkońcu1946rokufunkcjonowało
natereniePolski86spółdzielni,zatrudniającychłącznie1920pracow-
ników.WiększośćznichdziałałanaterenieDolnegoŚląska(56%).
NastępnymznaczącymskupiskiemspółdzielniżydowskichbyłaŁódź
(20%).NaWarszawę,Szczecinorazwojewództwokatowickieprzypa-
dałopookoło8%spółdzielni11.
Popierwszymokresiebrakubezpieczeństwaiogólnejniepewno-
ści,wzmocnionychprzezoddziaływanienaocalałychwieściopogro-
miekieleckimw1946roku,wnastępnychlatachnastąpiłatymczasowa
stabilizacjasytuacjiŻydówpolskich.Znajdowałototakżewyrazwe
wzrościepoziomuzatrudnieniaorazszybkimrozwojuspółdzielczości
żydowskiej.Napoczątku1947rokudziałaływPolsce143spółdzielnie,
11Tamże,s.69;MichałGrynberg,Żydowskaspółdzielczość…,s.75,86.
