Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Kooperatyzmżydowski
zideamisocjalistycznymi(wduchuprawegoskrzydłaPPS),nieza-
przeczałistnieniukonfliktówipanowaniaklasowego,którewystępują
nieuchronnietakżewzmierzającychkuunifikacjispołeczeństwach
chrześcijańskich.Alestarałsięwykazać,żekonfliktytegorodzajusą
czymśjakościoworóżnymodtegotypudestrukcyjnychantagonizmów,
któreŻydziwnosządożyciaspołecznegoinarodowego.
Siwikłączyłswójwywódo„zagadnieniużydowskim”zpro-
blematykązjednejstronyspółdzielczości,azdrugiejżydowskiego
pośrednictwa.Otóżwodniesieniudoczłonkówżydowskichklasdrob-
nomieszczańskichstawiałtezęoichpodwójnymwyobcowaniuzży-
ciaspołecznegowPolsce—jakoŻydównależącychdospecyficznej
wspólnotyreligijnejietnicznejorazwłaśniejakopośrednikówwsferze
gospodarczej.Stądmiaławynikać—zgodniezeskrajnieantysemicką
logikąrozumowaniaSiwika—podwójnaszkodliwośćiniebezpieczeń-
stwozichstrony:
Pośrednictwowustrojukapitalistycznymjestznaturyrzeczyobliczonena
wyzyskiwanieniezaradnościmasszerokich,awięc—antyspołeczne.Wy-
zyskiszwindeltonaczelnejegozasady.Imwięcejludzizajmujesięwspo-
łeczeństwiepośrednictwem,tymwiększajesteksploatacjamas.Poszcze-
gólnipośrednicymogązarabiaćstosunkowoniewiele,leczprzeztobrzemię
pośrednictwamniejszymsięniestaje,arozkładasięjedynienawięcejosób
[…]Masyżydowskiegokramikarstwaipośrednictważyjączęstowbiedzie,
leczabyutrzymaćsięzkramikarstwaipośrednictwa,zubożająszerokie
masypolskie,sączynnikiemrozkładuspołecznego,potęgująpodział1,.
Siwikdoskonalezdawałsobiesprawę,żemimoswojejdeklaro-
wanejidentyfikacjizruchemsocjalistycznym,wswojejantysemickiej
tyradziezaprzeczałniejakoprogramowymwypowiedziomokwestii
żydowskiejczołowychdziałaczysocjaldemokratycznegoruchurobot-
niczego1;.Dlategopodjąłzpolemikęztypowymiujęciamimarksistow-
skimitejtematyki,powiadając,żewswoichwypowiedziachotzw.
kwestiiżydowskiejlewicowi„obrońcyŻydów”(wtejroliobsadzeni
zostalizimieniaKarlKautskyiJulianMarchlewski)przedstawiali
1,Tamże,s.534.
1;Por.EnzoTraverso,Lesmarxistesetlaquestionjuive.Histoired’undebat1843-
-1943,LaBreche,Paris1990.
