Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
Ludność
LudnośćżydowskaprzebywałanaterytoriachWielkiegoKsięstwaLitewskiego,
zamieszkiwanychprzezLitwinów,Białorusinówiwmniejszejliczbieprzez
Polaków.ŻydówztychterenównazywanoLitwakami.Wlatach1388-1389około
6tys.ŻydówzzachodnichobszarówotrzymałoprzywilejeodWielkiegoKsięcia
Litewskiego
1
.Najwcześniejszewzmiankioosadnictwieżydowskimnazachod-
nichobszarachbiałoruskichdotycząGrodna.WkońcuXVw.stanowiłoono
ważnyośrodek.Nakrótkiczasmigracjazostałaprzerwanawzwiązkuzwy-
pędzeniemŻydówzLitwyw1495r.WXVIw.wrazzinnymiosadnikami
pochodzącymizziempolskichprzybywalirównieżŻydzi.Wlatachsześćdzie-
siątychXVIw.istniałykahaływKlecku,Nowogródku,Lachowiczach,Pińsku,
GrodnieiBrześciu.Żydzitegoostatniegomiastabyliszczególnieaktywni
wosadnictwienaterenachsąsiednich,zwłaszczajakodzierżawcyceł.WXVIw.
BrześćbyłznanyzeswejaktywnościgospodarczejwcałejniemalBiałorusi.
Nawschodnichterenachbiałoruskichożydowskimosadnictwiemożna
mówićdopierowXVIw.Przedtempojawiałysięjedyniewzmiankiopobycie
Żydównagranicachcelnych.WPołockuw1563r.wymordowanoŻydówpodczas
przemarszuwojskIwanaGroźnego.IstniałygminywMińsku,WitebskuiOrszy.
WMohylewie,ważnymdlawymianyhandlowejmieście,od1585r.obowiązywał
przywilejkrólewski,zakazującyŻydomposiadanianieruchomości.Przywilej
wskazujenapróbyosiedlaniasiętamŻydówisprzeciwmieszczanchrześcijań-
skich.Abyobejśćzakaz,osiedlającysięwtakichmiastachŻydziprzyjmowali
statuskomorników,dzierżawiącychnieruchomości.W1604r.winwentarzach
odnotowanyzostałjedendomżydowskiwMohylewie.
WiekXVIIprzyniósłŻydomBiałorusizniszczenieipożogęspowodowaną
powstaniemChmielnickiegoiwojnamimoskiewskimi.Ucieczkawojskpospoli-
tegoruszeniaspodPiławiecw1648r.pozwoliławojskomChmielnickiegoza-
atakowaćinneterenywschodnieRzeczypospolitej.NagranicyWołyniajego
1
D.Levin,Lithuania,http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/Lithuania(dostęp
10.08.2012).
