Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postmortem.WizerunekZygmuntaAugustawłacińskiejliteraturzefuneralnej
15
opponebanturhisvirtutibusvitia,quorumunumfuit,perpetuaineademsententia
permansio,alterumveroprivaticonsiliiquampublicimaiorratio19.
Omawiającstaropolskąnarracjęhistoryczno-biograficzną,Dziechcińska
zwróciłauwagęnapowyższącharakterystykękrólaipodkreśliła,żewAnnales:
wyraźniedochodzidogłosuosobowośćiindywidualnośćosobyportretowanej,
wpoluuwagiznajdująsięnietylkoDczyny”,alerównieżcechycharakteru,przy
czympodkreślićnależy,żewbudowiebiografiipełniąoneodmiennąrolęniżwuję-
ciachpanegiryczno-pochwalnych,gdziecnoty[ś]sączynnikiemdominującym
iorganizującymcałośćmateriałufabularnego20.
CechyosobowościoweostatniegoJagiellona,któreuwypuklonezostały
wtekstachinskrypcyjnychiwdziełachhistorycznych,znalazłysweodbicie
równieżwwypowiedziachstricteliterackich.Wielemiejscapanującemupoświęcił
wswychwierszachPiotrRojzjusz,choć,jakdowodziTeresaSzostek,nadał
muDróżneoblicza”21.Tematemkilkujegożartobliwychepigramatów,poprze-
dzonychpodtytułemDecrastinoregio
22
,jestskłonnośćostatniegoJagiellona
doprokrastynacji.Wjednymzwierszyodnaleźćmożnatakiesłowa:
Crasloquerissemper,cumquidteposcimus;aures
Iamfessasaulaesatisilludhabet.
Quodtibimultiplicatnobisquenegotia,missum
Faccras,incipiasdicere,rex,hodie23.
Badaczeprzypuszczają
24
,żealuzjędoopieszałościkrólazawarłrównieżJanKo-
chanowskiwnastępującychsłowachelegiiIII2,13:DQuivolet,observetcunctantum
liminaregum”(DKtochce,niechajsiętłoczywgnuśnychkrólówprogi”:w.13)
25
.
19DDwiezaśzaletywspaniałeiwyjątkowemiałpodobnotenkról.Popierwszebyłatonie-
wiarygodnacierpliwość,apodrugiełaskawość.[ś]Alenazasadzieprzeciwieństwazaletom
tymodpowiadałytakżedwiewady,zktórychjednąbyłouporczywetrwanieprzytymsamym
zdaniu,drugązaśprzypisywaniewiększegoznaczeniaprywatnymplanom,niżpublicznym”,
cyt.za:AnnalesStanislaiOrichoviiOkszii,wyd.T
.Działyński,J.K.Żupański,Posnaniae1854,s.14.
20H.Dziechcińska,Bibliografastaropolska,s.60.
21T
.Szostek,Różneobliczakróla,ostatniegozroduJagiellonów,DClassicaWratislavien-
sia”28,2008,s.114.
22Por.J.Malinowska,TwórczośćpoetyckaPiotraRoizjusza1506–1571.Studiumhistoryczno-
literackie,Lublin2001,s.51.
23DZawszemówisz(jutro’,gdyocościęprosimy;uszypałacujużzbytniotomęczy.
To(jutro’,comnożyobowiązkidlaciebieidlanas,odeślij,zacznijmówić,królu,(dziś’”,
cyt.za:PetriRoyziiMaureiAlcagnicensisCarmina.ParsII:Carminaminoracontinens,wyd.B.Krucz-
kiewicz,Cracoviae1900,s.23.
24J.Kochanowski,CarminaLatina.Poezjałacińska,cz.3:Komentarz,oprac.Z.Głombiow-
ska,Gdańsk2013,s.576-577;por.teżJ.Pelc,Kochanowski:szczytrenesansuwliteraturzepolskiej,
Warszawa2001,s.169.
25Cyt.wuproszczonejgrafiiza:J.Kochanowski,CarminaLatina.Poezjałacińska,cz.1:
Fototypiaitranskrypcja,wyd.iwstępZ.Głombiowska,Gdańsk2008,s.61.PrzekładLeopolda
Staffaza:J.Kochanowski,ZłacińskaśpiewaSłowianMuza,Warszawa1982,s.92.
