Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1i2i3i1iPolisacharydyskrobiowe
Jesttoniezbytlicznagrupawielocukrówrozpuszczalnychwwodzie,odznaczają-
cychsiędużąstrawnościąwprzewodziepokarmowymludziizwierząt.Stanowią
materiałzapasowyroślinizwierząt.Dotejgrupy,opróczskrobi,należąinulina
iglikogen.
Skrobiajestpolimerycznymwęglowodanemzbudowanymzwielujednostek
α-D-glukozowych.Wjejskładwchodządwarodzaje:amylozaiamylopektyna.
Amylozajestliniowympolimeremzbudowanymzcząsteczekα-D-glukozypołą-
czonychzesobąwiązaniamiα-(14).Takwytworzonyłańcuchmożeulegaćzwi-
nięciuwpodwójnąhelisę.Jejmasacząsteczkowawahasięod30do60tys.Da.
Drugaczęśćskładowaskrobiamylopektynajestrozgałęzionympolimerem
α-D-glukozyośredniejmasiecząsteczkowej400tys.Da.Cząsteczkiα-D-glukozy
włańcuchugłównympołączonewiązaniamiα-(14)-glukozydowymi,nato-
miastwłańcuchachrozgałęzionychwystępująpołączeniatypuα-(16)iα-(13).
Stosunekamylozydoamylopektynywskrobijestuwarunkowanygenetycznie
iwynosiwziarnachzbóżorazwziemniakachod1:3,5do1:5.Wniektórychod-
mianachkukurydzyzawartośćamylopektynywskrobidochodzinawetdo98%.
Skrobiajestnajbardziejrozpowszechnionymwęglowodanemzapasowym
wświecieroślin.Wkomórkachroślinnychtworzyziarnaskrobioweotoczonebło-
lipidowo-białkową.Najwięcejskrobi,boponad50%suchejmasy,zawieraziar-
nozbóżikukurydzyorazbulwyziemniaka.Zawierajątakżeniektórenasiona
roślinbobowatych,jaksoja,groch,bobik,bóborazfasola.Braknatomiastskrobi
wnasionachłubinu.
Skrobiapokrywaponad50%zapotrzebowanianaenergięuludziizwie-
rząt.Jestłatwoprzyswajalnaprzezprzewódpokarmowy;odznaczasięwysokim
współczynnikiemstrawnościdochodzącymuświńdo90%.Jednakskrobiajest
trawionaprzezświnietylkoposkleikowaniu.
Inulinajestwielocukrowcemzbudowanymzβ-D-fruktofuranozy.Poszczegól-
necząstkipołączonemiędzysobąwiązaniemβ-21-glikozydowym.Jestwie-
locukremzapasowymroślinwystępującymgłówniewkłączachkosaćca,bulwach
topinamburu,korzeniachmniszkapospolitegoorazwkorzeniachcykorii.Nie-
wielkieilościtegowielocukrowcawystępująrównieżwtrawach.Inulina,wprze-
ciwieństwiedoskrobiiglikogenu,niestanowipoważniejszegoźródłaenergii
wodżywianiusięludziizwierząt.Odgrywajednakpewnąrolęprzyzakiszaniu
zielonekztraw,stanowiącpodłożedlaprocesówfermentacyjnychbakteriikwasu
mlekowego.
Glikogen,zwanyinaczejUskrobią”zwierzęcą,jestjedynympolisacharydem
zapasowymworganizmiezwierzęcym.Jegogłównymmiejscemskładowaniajest
wątroba,gdzieuosobnikówdobrzeodżywionychmożestanowićod5do15%jej
masy.Glikogenodkładasięrównieżwmięśniachszkieletowych,gładkich,wmię-
śniusercaiwmózgu.Stanowiwprawdzietylko0,4–1%masymięśni,jednakogól-
nailośćglikogenuwnichzawartawielokrotnieprzewyższazapasyznajdującesię
wwątrobie.
20