Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znanoksylanyiglukoksylany,będącegłównymskładnikiemściankomórkowych
roślinokrytozalążkowych.Dużotegoheterosacharyduspotykasięwdrewnie
isłomieorazwłodygachtraw.Hemicelulozy,zwłaszczatenierozpuszczalne,two-
rząmasęwłóknasurowegoipokarmowego(rys.1.4i1.5).
Pektyny.Substancjepektynowe,zwaneinaczejpektynami,stanowiąmiesza-
ninęwielocukrowców,akwasD-galakturonowystanowiichgłównyskładnik.
Zniegozbudowanyjestłańcuchgłównypołączonywiązaniamitypuα-(14)glu-
kozydowymi,wktórychniewystępująrozgałęzienia.Łańcuchbocznyrównież
zawierakwasD-galakturonowy,doktóregodołączoneresztycukrowe:ram-
nozy,arabinozy,ksylozyifukozy.Pektynywystępująwmiękiszuowocówmię-
sistych.Niektóreznichmogątworzyćzjonamidwuwartościowymisolenieroz-
puszczalnewwodzie,zwanepektynianami.Pektynianytespotykamywblaszce
środkowejmiędzysąsiadującymikomórkami.Protopektynajesttakżecukrowcem
nierozpuszczalnymwwodzieiwspółtworzystrukturęścianykomórkowej.Jest
obokcelulozygłównymskładnikiemwłóknasurowego.
Arabinoksylany,zbudowanezcząsteczekpentoz:D-ksylozyiD-arabinozy,wy-
stępująwpostacidługich,częstorozgałęzionychłańcuchów.Ichszczegółowabu-
dowaniejestjeszczedokładniepoznana.Zdolnośćrozkładaniapentozanówmają
enzymymikroorganizmów,podktórychdziałaniemnastępujehydrolizawżwa-
czuzwierzątprzeżuwającychorazwjeliciegrubymzwierzątmonogastrycznych.
Wprzewodziepokarmowymtychostatnichpentozany,podobniejakβ-glukany,
reagujączwodą,zwiększająlepkośćtreścipokarmowej,upośledzająctymsamym
procesytrawieniaiwchłanianiaskładnikówpokarmowych.Dużeilościarabino-
ksylanówwystępująwziarnieżyta;znaczniemniejjestichwpszenżycieipszenicy.
Mannogalaktanyzbudowanezheksoz:D-mannozyiD-galaktozy.Mecha-
nizmoddziaływaniatychzwiązkównafizjologięprzewodupokarmowegozwie-
rzątmonogastrycznychjestpodobnyjakwprzypadkuβ-glukanówipentozanów.
Mannogalaktanynależądokompleksuniestrawnychwęglowodanówpaszro-
ślinnych.Cukrowcetewystępujągłówniewnasionachroślinstrączkowychoraz
wsurowcachroślinnychzawierającychgumy(guar).Szczegółowabudowaiod-
działywanietychzwiązkównaorganizmyzwierzątjeszczemałoznane.
1i2i3i3iLigninaiinnesubstancjestrukturalne
Ligninaniejestcukrowcem,jednakżezewzględunajejdużepowinowactwodo
tychzwiązkówbywawtejgrupieomawiana.Jestonatrójwymiarowympolime-
remzbudowanymzokoło40podjednostekfenoli,międzyktórymiwystępują
bardzomocnewiązania,czyniączniejsubstancjęodużejzwartości.Głównymi
fenolamiwystępującymiwligniniesą:koniferylowy,synapilowyikumarylowy.
Ligninajestzwiązkiemnierozpuszczalnymaniwwodzie,aniwrozcień-
czonychkwasachmineralnychizasadach,nieulegatrawieniuwprzewodzie
pokarmowymzwierząt.Wroślinach,azwłaszczawdrzewach,stanowimateriał
podporowydrewna.Wchodziszczególniełatwowpołączeniazcukrowcami,taki-
mijakceluloza,arabinoksylany,arównieżprzyłączacukryproste.Wtakimkom-
24