Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mitologicznejjestczęściąimitacjiliteraturyantycznej—awięcjedną
zformrealizacjigłównegopostulaturenesansowejestetyki.Mitologizmy
stająsięzatemczęściąkształtującegosięwXVIwiekujęzykapoetyc-
kiego,awwiekuXVIIzadomowiąsięwnimdotegostopnia,żesami
poecipodejmowaćbędą,niezawszeprzecieżudane,próbyodświeżenia
najczęściejużywanychiwyświechtanychmotywówiwątków.
Mitologiagrecko-rzymskastanowiłaniezwyklebogatyzbiórhisto-
riizudziałembogówolimpijskich,pomniejszychbóstw,herosóworaz
śmiertelników.Pojęcieotejróżnorodnościdajelekturapopularnych
współczesnychmitografii(JanaParandowskiego,WandyMarkowskiej,
ZygmuntaKubiaka),atakżeencyklopediiisłowników,rejestrujących
setkipostaci,wątkówiwersjimitówrozproszonychnakartachliteratu-
ryantycznej(RobertaGravesa,Pierre’aGrimala).Ztejobfitościmaterii
twórcystaropolscywybierająstosunkowoniewiele.Dobóriselekcjamo-
tywówsąpodyktowaneprzedewszystkim,cooczywiste,częstotliwoś-
ciąichopracowaniawpoezjiantycznej,znaczeniemarównieżtradycja
średniowieczna,któraspopularyzowaławątkiwykorzystywaneprzez
moralistówwfunkcjialegorycznej,jaknp.Herkulesnarozstajnych
drogach(Herculesinbivio)czysądParysa(iudiciumParadiis).Istotny
wpływnaukształtowanierodzimegorepertuarunawiązańmitologicz-
nychmiałanapewno—podobniejakiwinnychobszarach—twór-
czośćJanaKochanowskiego.Jemuwdużejmierzezawdzięczapopu-
larnośćwpolskiejpoezjiOrfeusz(świadcząotymaluzjestylistyczne
orazbezpośrednieodniesieniadoautoraPieśni),atakżenp.rzadko
występującewklasycznejliteraturzefauny,któredziękiPieśniświęto-
jańskiejoSobótcezrobiłykarieręwsielanceorazbarokowejpoezjizie-
miańskiej
1.Możnamówićozespołachmotywówprzejmowanychwraz
zokreślonymmodelempoezjilubgatunkiem,charakterystycznapod
tymwzględemjestpoezjabukolicznaczyerotykkonceptystyczny.Sto-
1MowaopieśniPannyXII,którazawierawyidealizowanyizmitologizowany
wizerunekwsi.Jegoczęściąskładowąsąpostaciemitologicznewpisanewrusty-
kalnykrajobraz:
Stadaigrająprzywodzie,
Asampasterz,siedzącwchłodzie,
Grawpiszczałkęprostepieśni;
Afaunowieskacząleśni.
(J.Kochanowski:Pieśni.
Oprac.L.Szczerbicka-Ślęk.Wyd.4zm.Wrocław1997).
NotabenetęsamąstrofępowtarzapoetawpieśniII,2zezbioruPieśniksiągdwoje,
znanejpodzwyczajowymtytułemZaproszenieHannydoCzarnolasu(inc.flNiedbam,
abyzimneskałył”).Fakttenniewątpliwierównieżprzyczyniłsiędospopularyzo-
waniamałoprzedtemznanychleśnychbożków.
—9—
