Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sunekdomitologiijakotworzywaliterackiegojestwreszciejednązcech
charakteryzującychindywidualnystylpoety.Kochanowski—wdzie-
łachpolskojęzycznych—korzystaztejtradycjioszczędnie,cojestwy-
raźniewidoczniewporównaniuzjegotwórczościąłacińską,Sielanki
SzymonaSzymonowicasąnatomiastprzykłademwykorzystaniamito-
logiiwsposóbcelowyiprzemyślany,dowodząerudycjiigruntownej
wiedzyzzakresukulturyantycznej(coniedziwiwprzypadkupoety-
-filologa).Poezjabarokowazawieraliczneprzykładymechanicznego
przejmowaniatematówiwątkówmitologicznych,nierazzbłędami,co
świadczyopowierzchownejznajomościmitologii,zaczerpniętejniezli-
teraturyantycznej,aleraczejzpopularnychsłowników,kompendiów
iflorilegiów(antologii).Osobliwypodtymwzględemprzypadeksta-
nowitwórczośćSamuelazeSkrzypnyTwardowskiego,azwłaszczajego
epikaromansowa,obfitującawprzykładywziętezmitologii.Widocznej
uTwardowskiegotendencjidozadziwianianiezwykłymiczymałozna-
nymimitologizmamitowarzysząjednakliczneodstępstwaodflprawdy
mitologicznej”,dowodzącezjednejstronyniefrasobliwegostosunkudo
tejtradycji,zdrugiejzaśobnażająceniedostatkiwiedzyautora.
W1997rokuJerzyAxermówiłofilologuklasycznym—amyślę,że
zrównympowodzeniemodnieśćmożnatesłowadofilologapolskiego
zajmującegosięliteraturądawnązarównozuwaginaścisłepowiązanie
tejżezkulturąantyczną,jakinapodobieństwawarsztatowe—iżjest
toflanimanaturaliterintertextualis,aprzytymduszyczkabłąkającasię
wtejprzestrzenidośćbezradnie”
2.Tabezradnośćzdaniemwybitnego
badaczawynikazniedostrzeżeniawszystkichproblemówintertekstual-
nychzależnościistotnychdlaliteraturydawnej,m.in.—oczymbędzie
mowapóźniej—roliodbiorcywkonstytuowaniuznaczeńsensudzieła
literackiego,którepowstałowoparciuozasadyimitacjiiemulacji.
Specyfikamitologiijakoskładnika,azarazemźródłainspiracjilite-
raturydawnejpoleganatym,iżmitologizmy,którewykorzystująsta-
ropolscytwórcy,sączęściątradycjiliterackiej,częstozatem,analizując
odwołaniamitologiczne,zajmujemysięjednocześnieprocesamiimitacji
iniesposóbtychzjawiskoddzielić.Zarazemjednakwkażdym,nawet
najbardziejskonwencjonalizowanymprzywołaniumitujestchoćbyśla-
dowapamięćjegoprzeszłości,azatemreligijnejproweniencji.Badania
mituwodniesieniudoliteraturydawnejsązatembadaniemtego,jakon
funkcjonujewpraktyceliteraturoznawczej.Problemtenpodjęła,choć
namarginesieinnychrozważań,ElżbietaSarnowska-Temeriuszispo-
strzeżeniatesąnatyletrafne,żewartojewtymmiejscuzacytować:
flJeślimitologiętraktujesięwkategoriachliterackiegotworzywa—pro-
2Por.Badaniaporównawcze.Dyskusjaometodzie.Radziejowice6—8lutego1997r.
Red.A.Nowicka-Jeżowa.Izabelin1998,s.78.
—10—
