Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
równiezróżnicowanegoiniejednolitegozjawiska,jakimjesttradycjami-
tologiczna.Alboteż:zpewnościątakąuniwersalnąmetodędałobysię
wypracować,alekwestionowałabymjejwartośćpoznawczązewzględu
nanieuniknionywtymprzypadkustopieńogólnościopisuzjawisk.
Dometodyfunkcjonalnejsięgamtylkowjednymtekście:otwierającym
książkę,chronologiczniepierwszym—zarównopodwzględemprzed-
miotu,któregodotyczy,jakidatypowstania.Wprzypadkupozostałych
studiówkoniecznebyłosięgnięciedonarzędzibadawczychzobszaru
intertekstualności,retorykiorazwspomnianejtematologii.Najważniej-
szejednakżebyłoipozostaniedlamniepodejściefilologiczne,oparte
nauważnejlekturzetekstóworazichanalizieiinterpretacjizuwzględ-
nieniemspecyfikigatunkuorazhistoryczno-kulturowychwarunków,
wjakichpowstawały.Jakkolwiektakapostawamożebyćuznanaza
metodologicznykonserwatyzm,zcałymprzekonaniemuważam,iżna-
leżydostosowywaćsposóblekturyibadanialiteraturydotekstu,nie
odwrotnie.
Wpierwszejczęściksiążkiprzedstawiamteksty,któreokreślająsto-
sunekdomitologiidwóchnajważniejszychrenesansowychtwórców:
MikołajaRejaiJanaKochanowskiego.Wpływpoetyczarnoleskiegona
ukształtowaniepolskiegojęzykapoetyckiego,któregoczęściąsąmitolo-
gizmy,jestoczywistyiniewymagaszczególnegozagadnienia.Rolaau-
toraKrótkiejrozprawyjesttrudniejszadookreśleniazewzględunamniej
widoczny,flpodskórny”nurttejtradycji
5,aleistotna,takżewzakresie
mitologizmów,oczymświadcząchociażbydziejemotywuspotkania
KupidynazeŚmiercią.
Częśćdrugapoświęconajeststudiomnadbarokowąliteraturąre-
ligijną,reprezentowanąprzeztrzydiamentralnieróżneobszaryba-
dawcze:okolicznościoweutworybożonarodzeniowe(wwiększości
anonimoweizwiązanezjezuickimdramatemiszkolnictwem),poezję
religijną(naprzykładzieKaspraMiaskowskiego)orazkaznodziejstwo
drugiejpołowyXVIIwieku.Wybórmateriałujestdopewnegostopnia
prowokacyjnyioznaczaposzukiwanietradycjimitologicznejtam,gdzie
jestjejnajmniej,amożenawetbyćniepowinno.Użyciemitologizmów
wtegotyputekstachrządzisiępewnymi,odmiennyminiżwliteraturze
niereligijnej,prawami,przedewszystkimdlatego,żesąoneobarczone
flzłym”pochodzeniem,aprzeztoczęstopoddaneaksjologizacji.Bada-
nianadtymmateriałemwkontekściewpływutradycjimitologicznej
stanowiąnovum(pozatwórczościąMiaskowskiego)idlategowłaśniedo
tejczęściksiążkinawiązujetytułowycytat,zaczerpniętyzezbiorkupo-
5SzerzejotympisałAdamKarpińskiwartykuleMikołajRej—nieklasyczny
renesansijegotradycja.W:MikołajRejwpięćsetlecieurodzin.Studialiteraturoznawcze.
Red.J.Sokolski,M.Cieński,A.Kochan.Wrocław2007.
—12—
