Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
środkowej,nieparzystejczęścikomorykresomózgowiadokomórbocznychwpółkulach
mózgu.Taczęśćnieparzystałączniezkomorąmiędzymózgowiatworzykomorętrzecią.
Rozwójposzczególnychściankomorymiędzymózgowiaprzebiegaróżnie.
Stropkomoryprawiecałyzachowujecharakterbłonynabłonkowejzbudowanej
zjednejwarstwywyściółki;późniejprzekształcasię,podobniejakstroptyłomózgowia,
wnabłoneksplotunaczyniówkowego(epitheliumplexuschoroidei)komory
trzeciejiwspólnieztkankąnaczyniówkowątworzydwapodłużnesplotynaczy-
niówkowe(plexuschoroidei),wpuklającesiędokomory.Tylkotylnaczęśćstropuwy-
twarzaelementynerwowe.
Nagranicyześródmózgowiempowstajewniejspoidłotylne(commissuraposte-
rior).Doprzoduodniegozestropuwypuklająsiędwanarządyciemieniowe.Bliżejspo-
idławyrastaworeczkowatyzawiązekszyszynki(epiphysiscerebrislcorpuspineale),
przekształcającysięnastępniewdrobnygruczołdokrewny.Niecodalejkuprzodowipo-
wstajeinnytwórgruczołowy–przyszyszynka(paraepiphysis),tenzanikajednakjuż
w4miesiącuokresupłodowego.Ukręgowcówniższychnarządytemogątworzyćna-
rządyzmysłowe(patrzdalej),uniektórychgadównp.powstajeznichokociemieniowe.
Ścianybocznekomorytrzeciejgrubiejąwskutekrozrastaniasięwnichistotysza-
rej.Jednocześniewzdłużtychścian,wprzedłużeniubruzdygranicznejśródmózgowia,
obustronniepojawiasiębruzdapodwzgórzowa(sulcushypothalamicus).Podobnie
jakbruzdygranicznedzieląoneścianybocznemiędzymózgowianablaszkiskrzydłowe
iblaszkipodstawne.Teostatnieprzechodząwdnokomory.
Wczęściachgrzbietowychblaszekskrzydłowychgromadzącasięistotaszarapowodu-
jewypukleniesiędokomoryichpowierzchniprzyśrodkowychwpostacidużychwynio-
słości–nadwzgórzy(epithalamus).Znacznaichczęśćulegapóźniejzanikowi,zczę-
ścitylnejnatomiastobustroniepowstajejądrouzdeczki(nucleushabenulae)–jedno
zfilogenetycznienajstarszychjądermózgowia.Jednocześniebardzosilnierozrastasięisto-
taszarawczęściprzedniejiśrodkowejkażdejzblaszekskrzydłowych,tworzącwzgórze
(thalamus).Onozkolei,różnicującsięnalicznemniejszejądraipowiększającsiędalej,
swąpowierzchniąbocznąwypuklającąsięnazewnątrzzrastasięzprzyśrodkowąpo-
wierzchniąpółkuli.Następnieczęśćtylnawzgórza,rozrastającsiędotyłukuśródmózgo-
wiu,tworzytzw.poduszkę(pulvinar),którajednocześnieprzesuwakutyłowiciała
kolankowate(corporageniculata)boczneiprzyśrodkowe.Natomiastczęśćprzednia
wzgórza,sięgającaobustronniedootworumiędzykomorowego,ulegazwężeniu.
Zblaszekpodstawnychmiędzymózgowiależącychponiżejbruzdypodwzgórzowej
powstajepodwzgórze(hypothalamus).Wjegościanachbocznychróżnicująsięjądra
nadrzędnedlaniższychośrodkówukładuautonomicznego.Częśćneuroblastówoddzie-
lasięodnichitworzyobustronniejądroniskowzgórzowe(nucleussubthalami-
cus),częśćnatomiast–gałkębladą–jądro,którewchodziwskładciałaprążkowa-
nego.Ścianadolnakomorytrzeciejztyłuuwypuklasię,tworzącwzgóreksu-
teczkowaty(tuberculummamillare),wktórympóźniejutworząsięciałasutecz-
kowate(corporamamillaria).Doprzoduodnichdnomiędzymózgowia,grubiejąc,
tworzylejkowatywyrostek–lejek(infundibulum),któregopodstawaprzekształcisię
wguzpopielaty(tubercinereum),wierzchołekzaśprzedłużasięwszypułęipłattyl-
ny,nerwowyprzysadki(hypophysis).
Wprzednimodcinkudnamiędzymózgowiabardzowcześnie(koniecpierwszegomie-
siącażyciazarodka)ześcianbocznychwypuklająsięuszypułowanepęcherzykioczne.
Ichszypułyprzekształcająsiępóźniejwnerwywzrokowe,którewprzednimodcinku
dnamiędzymózgowiatworząskrzyżowaniewzrokowe(chiasmaopticum),ado
przoduodniegopowstajepoprzecznabruzdaprzedwzrokowa(sulcuspraeopti-
cus),przezktórądnokomoryprzechodziwblaszkękrańcową(laminaterminalis),
należącąjużdokresomózgowia.
Kresomózgowie
Kresomózgowie(telencephalon)powstajezprzedniejczęściprzodomózgowia
(prosencephalon),wczasiegdyzjegościanbocznychuwypuklająsiępółkulemózgu
(ryc.33).Krawędzietylneobupółkultworząwtedygranicęmiędzykresomózgowiem
36
