Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Radziwiłłowicz,Depresjaudzieciimłodzieży,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-581-2,©CopyrightbyUniwersytetGdañski,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
22Rozdział1.Głównezagadnieniapsychopatologiirozwojowej
Podrugie,zperspektywykontekstualnejrozwójniejestopisanyjakokierunek
wcelupoprawyfunkcjonowania.Rozwójjestraczejczęściejuważanyzazmianę
wsystemachpsychologicznychlubzwiązkachmiędzysystemamipsychologiczny-
miakontekstamiwciągużycia,któremogąmieć(lubnie)charakterprogresywny
(Trempała,2000).Wszerszejkonceptualizacjirozwójjestuznawanyjakonietylko
ulepszenielubnawetutrzymaniezdolnościadaptacyjnychwzetknięciuzprzeciw-
nościamiczyobciążeniami,alerównieżjakozmianyzwiązanezesposobem,wjaki
jednostkiregulująstratywfunkcjonowaniu,kiedyjużniemogąprzystosowaćsię
dożyciowychwarunków.
1.4.Mediatory:jakidlaczegowystępujezaburzenie?
Mediatorysądefiniowanejakoczynnikiwyjaśniające,przynajmniejczęściowo,
jakidlaczegoczynnikiryzyka(zmiennaniezależna,np.depresjarodzicielska)
wpływająnarozwójdziecka,prowadzącdojegonieprzystosowania(np.proble-
myadaptacyjne,zaburzeniazachowania)(Baron,Kenny,1986).Zatemmodele
mediacyjne,identyfikującwielorakiemechanizmyprzyczynoweczyproces,który
odpowiadazazwiązekmiędzyzaistnieniemczynnikaryzykaiproblemamipsy-
chologicznymi,dostarczająodpowiedzinapytanie,jakidlaczegowarunkiryzyka
wpływająnawystąpieniezaburzeniaudziecka.
Należyprzytympodkreślić,żewpodjęciuczynnościdiagnostycznychoraz
wpracyklinicznejniezbędnejestprzedewszystkimrozumieniedzieckajakoosoby
orazprzyjęciepodstawowychnastępującychzałożeńdotyczącychujmowaniadzie-
ckaiposzukiwaniauwarunkowańproblemówklinicznych.Dzieckojestjednostką
aktywnąiposzukującą,masobiewłaściwetempoirytmrozwoju,jestwłączone
wsystemwięzirodzinnychorazzwiązaneześrodowiskiemrówieśniczym.Jesttak-
żeuwikłanewproblemywspółczesnegoświata(np.syndrompodłegoświataoparty
naprzekonaniu,żeświatjestzagrażającyikrzywdzący)orazmapoczuciewłasnej
godności,silniepowiązanezrozwojemtożsamości(Obuchowska,2005).
Kolejnyminteresującymaspektemuwarunkowańproblemówklinicznychjest
klasawydarzeńmediacyjnych.Jakwiadomo,zaburzeniamająwieloczynnikową
genezę.Różnorodneczynniki,takiejakstresoryipodatnośćdzieckanaichoddzia-
ływanie(którajestwypadkowądyspozycjiocharakterzebiologicznym,przeżytych
doświadczeńirozumieniaprzezdzieckoszkodliwychwpływów,jakimpodlega),są
wzajemniepowiązaneimodelowaneprzezoddziaływaniaspołeczne,wzrastającą
zwiekiemaktywnośćwłasnądziecka,zasobyindywidualneorazzasobyznajdujące
sięwotoczeniudziecka.Zatemzawszemamydoczynieniazokreślonegorodzaju
interakcjąmiędzyczynnikamiumiejscowionymiwśrodowiskudzieckainimsa-
mym(Obuchowska,2005).Cechyśrodowiska,np.brakzgodywrodzinie,cechy
