Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Bilanspłatniczyamechanizmydostosowawcze
talnąnierównowagębilansupłatniczegojakoniezdolnośćfinansowaniadeficytuobrotów
bieżącychwdrodzeautomatycznegonapływudługoterminowegokapitałuzagranicznego
(wprzeciwieństwiedonapływukapitałukrótkoterminowego).
Dylematpolitykiekonomicznejzwiązanyzwykorzystaniemstópprocentowychdoza-
pewnieniamożliwościfinansowaniadeficytubilansupłatniczegobynajmniejniejest
nowy.WlatachtrzydziestychXXwiekunaproblemtenwskazywałJ.M.Keyneswswym
rocznymraporcieprzygotowywanymdlaMacmillanCommitteew1931r.[D.Moggridge,
1981].Opisywałonwszczególności,wjakisposóbpraktykowanieprzezrządbrytyjski
politykiwysokichstópprocentowych,anarzucanejprzezBankofEnglandwceluograni-
czeniawielkościudzielanychpożyczekbankomzagranicznymdopoziomuzapewniające-
goutrzymaniebieżącejrównowagipłatniczejwWielkiejBrytanii,możeprowadzićosta-
teczniedo„pułapki”niskiegozatrudnieniaibezrobocia.
Wysokiestopyprocentowesąniewątpliwiekoniecznedoobniżenialubpowstrzymania
nadmiernegowzrostuinwestycjiprzedsiębiorstwkrajowychzagranicą(odpływukapitału
krajowegozagranicę),alejednocześniezregułyprowadządozahamowaniawzrostuin-
westycjinarynkukrajowym.Wrezultacie,łącznywynikdziałaniawysokichstópprocen-
towychwobrębiesektorarealnegogospodarkikrajowejmożeniezrekompensować
ewentualnychstratzwiązanychzewzrostemniewykorzystanychzdolnościprodukcyjnych
ipoziomubezrobocia.Jakwydajesięzatem,niemadobregorozwiązaniategodylematu,
jeślideficytbilansuobrotówbieżącychzaczynaosiągaćcorazwyższypoziomwrelacjido
PKB.Doświadczeniehistoryczneiwynikianalizempirycznychzostatnichdziesięcioleci
XXwiekusugerują,żetylkowielkoścideficytubilansuobrotówbieżącychnieprzekracza-
jące2lub3%PKBniepowodująwdługimokresieutratyzdolnościpłatniczychkrajów,
więctylkonatympoziomiemogąbyćutrzymywanebezuszczerbkudladługookresowej
równowagizewnętrznejiwzrostugospodarczegodanegokraju.
1.4.Bilanspłatniczyawzrostgospodarczy
Dalszą,istotnąsłabościąkonwencjonalnegopodejściadomechanizmudostosowawczego
bilansupłatniczego,niewpełnijeszczerozpoznaną,jeststatycznycharaktermodeliteo-
retycznych.Zmianystanubilansupłatniczegoiwarunkiniezbędnedlajegopoprawynie
sąexpliciterozważanewkontekścieprocesuwzrostugospodarczego.Jednocześnietoco
poszczególnekrajeusiłująwrzeczywistościosiągnąćsprowadzasiędodziałańumożli-
wiającychpogodzenierównowagibilansupłatniczegozszybszymtempemwzrostueko-
nomicznego.Niemożnaponadtoprzytoczyćempirycznegodowodupotwierdzającego,że
jednorocznaczywieloletniadewaluacjabyławstaniewprowadzićgospodarkękrajuna
„ścieżkę”szybszegowzrostu,przyzachowaniutrwałejrównowagibilansupłatniczego.
Wrzeczywistości,posługującsiękonwencjonalnymikrzywymipopytunaeksportiim-
portzakładającymistałąelastycznośćpopytuwzględemrelacjicenidochodów,można
wykazać,żetempowzrostueksportuiimportujestfunkcjąstopyzmianykursuwalutowe-
go,którepowracadopunktuzerowegowchwilizakończeniadewaluacjilubdeprecjacji.
Jeśliprzyjąć,żewarunekMarshalla-Lernerazostajeostateczniespełniony,tempowzrostu
gospodarczego,niepogarszającrównowagibilansupłatniczego,będziezatemwzrastać
