Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Bilanspłatniczyamechanizmy
dostosowawcze
Doświadczeniagospodarkiświatowejodblisko35latraczejniepotwierdzająoczekiwań
wiązanychzsystemempłynnychkursówwalutowych(tzw.BretonWoodsII)wnadziei,
żebędzieonmógłsamorzutniepodtrzymywaćrównowagęglobalnąiwzrostgospodarki
światowejwdługimokresie.Wieluekonomistówwskazuje,żenierównowagipłatnicze
wgospodarceświatowejnietylkoutrzymująsiępermanentnie,alestająsięcorazwiększe
imniejprzewidywalne.Występujeprzytymznaczącakoncentracjaabsorpcjinadwyżek
obrotówbieżącychuzyskiwanychwróżnychregionach(peryferiach)przezuprzywilejo-
waneregionyhandlowe(centralne),comusinasilaćprocesnarastaniaglobalnejnierów-
nowagi.Wtychwarunkachkraje(regiony),którewcześniejjużnapotykałynasilneogra-
niczeniazwiązanezwysokimdeficytemobrotówbieżących,niesąwstaniepoprawić
swojejsytuacjipłatniczejwstopniuumożliwiającymutrzymaniedeficytuobrotówbieżą-
cychnadotychczasowympoziomieipodnoszenietempawzrostuPKB.Rozwiązaniaza-
wartewięcwsystemiekursówpłynnych(pozałamaniusięBrettonWoods)okazująsię
równiemałoskuteczne,adziałającemechanizmydostosowawczeprzyczyniająsięznacz-
niebardziejdozaostrzenianegatywnychskutkówwpolitycemakroekonomicznejpo-
szczególnychkrajów(regionów)aniżelidopowstrzymywaniarosnącychnapięćwbilan-
sachpłatniczych.
Powyższesytuacjarodziwątpliwości,czynadalobowiązująceteoriebilansupłatni-
czego,wskazującenaefektywnośćklasycznychrozwiązańpojawiającejsięnierówno-
wagiobrotówbieżącychpomiędzyróżnymikrajami(regionami),pozostająaktualne
iodzwierciedlająrealneprocesyzachodzącewgospodarceświatowej.Czyzatemnie
opierająsięnazbytabstrakcyjnychiraczejhipotetycznychzałożeniachorazniewyma-
gająspełnieniazbytsztywnychwarunków,którychobecniewpraktyceniedasięjuż
urzeczywistnićzewzględunazaawansowanieprocesuglobalizacjirynkówtowarowych
ifinansowych?
OdejściewiększościkrajówEuropyiAmerykiodsystemuwalutyzłotejw1931r.,za-
pewniającegofunkcjonowanieautomatycznegomechanizmudostosowawczegobilansu
płatniczego,doprowadziłodopojawieniasiętrzechszkółekonomicznych,którewod-
miennysposóbzaczęłytłumaczyćewolucjerównowagipłatniczejkrajówwnowychwa-
runkachrynkowych.Związanesąznimitrzyróżneujęciateoretycznewyjaśniająceproces
naruszaniarównowagibilansupłatniczegopomiędzyuczestniczącymiwwymianiemię-
dzynarodowejkrajami:
