Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Dorastającamłodzieżwobecproblemuwłasnegozdrowia
negodotyczyjakościżyciaipotencjału,jakimdysponujeczłowiek.Składająsię
nanie:samospełnienie,zdolnośćdoaktywnegożyciaitwórczości.Pozytywne
ujęciezdrowiajestbardziejzwiązanezrozwojemczłowiekaniżzprostymradze-
niemsobiewżyciucodziennym13.ZgodniezdefinicjąjakościżyciaA.A.Zycha14
zdrowieodnosisiędodynamicznejjakościbycia,działaniaijestwartościowane
zarównoindywidualnie,jakispołecznie.Zatemmaonowymiarysubiektywne
iobiektywne.Cowięcej,zdrowiemożebyćpostrzeganejakoglobalnajakość
ijakozestawposzczególnychcechniezbędnychdodobregosamopoczuciaoraz
fizycznego,psychicznegoispołecznegofunkcjonowaniaczłowiekawśrodowisku.
Toholistyczneujęciemadłuższąhistorię,oczymniżej.
1.2.Paradygmatyzdrowia
DoostatnichdekadXXwiekuintensywnierozwijałsięnurtmechanistyczne-
go(kartezjańskiego)widzeniaświataiczłowieka15.Wedługtejkoncepcjiczłowiek
stanowirodzajwielkiejmaszynydziałającejdoskonaleiprecyzyjnie.Poznawanie
strukturyifunkcjiczyniłopostępwpoznawaniuczłowieka,alejednocześniespo-
wodowało,żereakcjananiego-wgD.B.Smitha16-zostałazawężonadoperfekcyj-
negonaprawianiajegozdrowiajakuszkodzonejmaszynybiologicznej,bezwidzenia
gojakocałości.Widzeniejednostkiiświataopartenaparadygmaciekartezjańskim
doprowadziłodoszybkiegorozwojunaukścisłych,awmedycynie-doszybkiego
postęputechnicznego,copozwoliłonawykorzystaniemetodanalitycznychwba-
daniuciałaczłowiekaijegofunkcji.Powstałyjednocześnienaukowepodstawy
medycynyibiomedycznegopojęciazdrowia17.Zwróconouwagę,żenazdrowie
mająwpływnietylkoczynnikibiologiczne,leczrównieżspołeczne-couświado-
miło,żezdrowieniejestwyłączniedomenąmedycyny,alewielunauk.Wlatach
pięćdziesiątychXXwiekupowstałasocjomedycznakoncepcjazdrowiaopartana
13Z.Słońska,M.Misiuna,Promocjazdrowia.Słownikpodstawowychterminów,Agencja
Promo-Lider,Warszawa1993,s.30.
14A.A.Zych,Słownikgerontologiispołecznej,WydawnictwoAkademickienŻak”,Warszawa
2001,s.93.
15K.Popielski,Zdrowiejakokategoriaantropologiczno-psychologiczna,[w:]Stylżycia
azdrowie,PTP,Olsztyn1995,s.9;D.B.Smith,PracticeCovherCencerRehabilitationOncology,
nNarsiugForum”1989,nr16(1),s.105-106.
16Za:T.B.Kulik,Edukacjazdrowotnawrodzinieiwszkole,OficynaWydawniczaFundacji
UniwersyteckiejwStalowejWoli,StalowaWola1997,s.14;T.B.Kulik,Edukacjaholistycznaal-
ternatywątechnologizacjiwmedycynie,nWychowanieFizyczneiZdrowotne”1998,nr4,s.151.
17J.Aleksandrowicz,Sumienieekologiczne,WP,Warszawa1988;J.Aleksandrowicz,
R.Duda,Uprogumedycynyjutra,PZWL,Warszawa1989;B.Hołyst,Systemwartościazdrowie
psychiczne,PZWL,Warszawa1990;T.B.Kulik,Zdrowiekategoriauniwersalna,nWychowanie
FizyczneiZdrowotne”1997,nr5.