Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Dorastającamłodzieżwobecproblemuwłasnegozdrowia
dążyłydoużytecznościwprzekształcaniuzwiązanegozezdrowiembeha-
wiorujednostekigrupspołecznychwzachowaniachpożądanych,anastępnie
włączaniutychzachowańwogólnesystemywartości,nawyki,zwyczaje,
postawyosóbizbiorowości(Sokołowska1968);
dostarczyłymożliwościwyjaśnianiaiprzewidywaniazachowaństanowiących
obiektzainteresowania;
rozszerzyłyobszarzainteresowańbehawioralnychnawszelkiezachowania
towarzyszącechorobie(Titkow1983).
Przedstawicielenaukspołecznychwyróżniajądwasposobykonceptualizacji
zdrowia.Wpierwszymzdrowietraktowanejestjakodyspozycjaczylipodda-
jącasięzmianomnzdolnośćczłowiekazarównodoosiąganiaszczytuwłasnych
fizycznych,psychicznychispołecznychmożliwości,jakidopozytywnegore-
agowanianawyzwaniaśrodowiska”29.Wedługtegoujęciazdrowiejestśrodkiem
umożliwiającymczłowiekowitakiewykorzystywanieistniejącychmożliwości,by
życieuczynićlepszym,bogatszymipełniejszym.Drugisposóbokreślazdrowie
jakoprocesposzukiwaniaiutrzymywaniarównowagiwobecobciążeń,jakie
nieustannienakładanaorganizmotoczenie.Jesttopodejściedynamiczneiin-
terakcyjne.Zdrowiejakoprocesmaokreślonądynamikęwczasieizmieniasię
wodpowiedzinazaistniałewymagania,zarównozewnętrzne,jakiwewnętrzne.
Wobectegochorobajestnastępstwemniewydolnościtegoprocesu,załamaniem
zdrowia.Matomiejscewsytuacji,kiedybrakujeenergiii/lubumiejętności,aby
sprostaćwymaganiomiobciążeniom,zachowującjednocześniepoczucierów-
nowagiiharmonii30.
Podkoniecpoprzedniegostuleciazdrowieznalazłosięwcentrumzainte-
resowańbadawczychwieludyscyplinnaukspołecznych,zwłaszczasocjologii,
psychologiiipedagogiki.
2.1.Zdrowiewsocjologii
Twórcasocjologiimedycyny,TalcottParsons,podkreślał,żezdrowiejest
fundamentalnymfaktemwżyciuczłowiekaimusibyćbadaneiopisywanenie
tylkowwymiarzebiologicznym,leczrównieżwsocjokulturowym.Wjegoujęciu
chorobauniemożliwiapełnienieróżnorakichróliwykonywaniezadańspołecz-
nych,zatemjednostkadotkniętachorobązostajeskazananainnośćwświecieludzi
zdrowych.Parsonsopisałterapięjakorodzajprocesuspołecznego,przedstawił
29Z.Słońska,M.Misiuna,Promocjazdrowia...,s.68.
30I.Heszen-Niejodek,Promocjazdrowia-próbasystematyzacjizperspektywypsychologa,
nPromocjaZdrowia.NaukiSpołeczneiMedycyna”1995,nr5-6,s.9.