Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Przemianawczasachnowych
25
Amalarstwoirzeźba?Niebyływymienianeaniwśródsztukwol-
nych,aniwśródmechanicznych.Ajednakbezwątpieniabyłyrozumia-
nejakosztuki,toznaczyjakowytwórczośćumiejętna,dokonywana
wedleprzepisów.Niebyływszakżeuważanezasztukiwolne,ponieważ
wymagajątrudufizycznego.Dlaczegowięcniebyływymienianewśród
mechanicznych?Możnanatopytanieodpowiedziećtak:dlatego,że
wwykazachtychsztuk,programowoograniczonychdosiedmiu,wy-
mienianojedynienajważniejsze,adlasztukmechanicznychsprawdzia-
nemważnościbyłaużyteczność,tymczasemużytecznośćsztukplastycz-
nych,malarstwaczyrzeźby,byłamała.Dlategoniebyływymienione
aniprzezRadulfa,aniprzezHugona.Sztuki,któremyprzedewszyst-
kimmamynamyślimówiąco„sztukach”,byłyniegdyśtraktowanejako
mechaniczneitotakmałodoniosłe,żeniezasługiwałynato,byjewwy-
kazachwspominać.
II.PRZEMIANAWCZASACHNOWYCH
Takiukładpojęćprzetrwałdoczasównowych,byłstosowanyjeszcze
wdobieOdrodzenia.Alewłaśniewtymokresiezaczęłasięprzemiana.
Abyzdawnegopojęciasztukiwytworzyłosięto,któredziśjestnajwię-
cejużywane,musiałysiędokonaćdwierzeczy:popierwsze,zzakresu
sztukimusiałybyćwyeliminowanerzemiosłainauki,aprzyłączona
poezja;powtórezaś,musiałapowstaćświadomość,żeto,cozostajeze
sztukpowyeliminowaniurzemiosłinauk,stanowijednolitącałość,
odrębnąklasęumiejętności,czynnościiwytworówludzkich.
Zprzyłączeniempoezjidosztukbyłonajłatwiej:jużArystoteles,ze-
stawiającregułytragedii,potraktowałjąjakoumiejętność,awięcsztu-
kę.Wwiekachśrednichposzłotorzeczywiściewzapomnienie,aleteraz
trzebabyłototylkoprzypomnieć.IgdywpołowieXVIwiekuPoety-
kaArystotelesazostaławeWłoszechwydana,przełożona,skomento-
wana,gdywzbudziłapodziwizyskałabardzolicznychnaśladowców,
przynależnośćpoezjidosztukniebudziłajużżadnychwątpliwości.
Datęprzełomumożnapodaćdokładnie:włoskiprzekładPoetyki(Se-
