Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PITAGOREJCZYCY
57
PITAGOREJCZYCY
Podczasgdyjedenszeregwczesnychgreckichfilozofów,odTalesapoDemokryta,
żyłidziałałwJonii,drugiwystępowałwzachodnichjońskichkoloniach,weWłoszech.
Ztych„italskich”filozofównajwybitniejszągrupęstanowilipitagorejczycy.Kołopoło-
wyVIw.Pitagoraszałożyłzwiązeketyczno-religijny,którystałsięośrodkiembadańna-
ukowych;odtądprzezkilkawiekówpitagorejczycybylipionieramibadań,szczególnie
matematycznychiprzyrodniczych.Połączeniemistykireligijnejześcisłyminaukowymi
badaniamistanowiłoodrębnośćzwiązku.Aorientacja,zjednejstronyreligijna,azdru-
giejmatematyczna,dałateższczególnepiętnofilozofiipitagorejskiej.
PITAGORASżyłwVIw.p.n.e.;570r.jestpodawanyjakorokjegourodzenia,a497
jakorokśmierci.Urodziłsię,podobniejakiinnifilozofowieVIwieku,wewschod-
nichjońskichkoloniach,mianowicienawyspieSamos.Alewwiekulatokołoczterdzie-
stuopuściłJonię,którawszczynaławówczaswalkęzPersami,ipolicznychpodróżach
osiadłwkoloniachzachodnich,wWielkiejGrecji,gdzieznalazłpomyślniejszewarunki
dlarozwojużyciaumysłowego.Tamteżroztoczyłakcjęreformatorską:jakojejnarzędzie
wmieścieKrotoniezałożyłzwiązekznanypodnazwąpitagorejskiego;związektenprze-
trwałswegotwórcęitrudnodziśpodzielićsprawiedliwiezasługimiędzyzałożyciela
związkuapóźniejszychjegoczłonków.Zwłaszcza,żePitagorassamżadnychpismnie
zostawił,ate,którewnastępnychstuleciachpodjegoimieniemkursowaływGrecji,by-
łyapokryfami.Późniejsipitagorejczycychętniewłasnepomysłyprzypisywalizałożycie-
lowizwiązku,chcącjepoprzećjegoautorytetemidaćim,jaktobyłowGrecjizwycza-
jem,pozoryodwiecznejmądrości.WtensposóbstworzylifikcyjnąpostaćPitagorasa
jakotwórcytego,cobyłodziełemszeregupokoleń;itakosnuligolegendą,żejejjuż
wstarożytnościodprawdynieumianooddzielić.JużArystotelesnieodróżniałpoglą-
dówmistrzaodpoglądówjegouczniówimówiłtylkoogólnieo„pitagorejczykach”.
SamPitagorasdałzapewnepoczątekreligijnym,etycznymipolitycznymideom,
głoszonymprzezpitagorejskizwiązek.Mniejnatomiastjestpewne,czybyłtakżeinicja-
toremideinaukowychpitagoreizmu;wkażdymrazieniestworzyłcałejnaukipitagorej-
skiej,któranależydopóźniejszejfazywrozwojukulturyumysłowejibyładziełemwie-
lujednostek.
ZWIĄZEKPITAGOREJSKI,
choćbrałczynnyudziałwwalkachpartyjnychwGre-
cji,niebyłzasadniczozwiązkiempolitycznym,leczetycznym;przyłączyłsiędopo-
litycznejpartiiarystokratycznejwnadziei,żeprzezniąurzeczywistniswesuroweikon-
serwatywnehasłamoralne.Byłytohasładoryckie;ijużwstarożytnościuświadamiano
sobieróżnicęmiędzysurowym,doryckimtrybemmyśleniaiżycia,jakiPitagoraswpro-
wadziłwWielkiejGrecji,ajońskim,jakipanowałwewschodnichkoloniach.Połączenie
związkuzkierunkiempolitycznymzdecydowałoojegolosach,którecechowałanagłość
