Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Literaturaokresuarchaicznego
(IX–VIw.p.n.e.)
21
Telemacha,synaOdyseusza,który,szukajączaginionegoojca,dotarłdoPylosido
Sparty.KsięgiV–VIIItoopowieśćoprzygodachwczasiewędrówkiOdyseuszazwy-
spyOgigii,gdziesiedemlatwięziłagonimfaKalipso,nawyspęFeaków.Wksięgach
IX–XIIzamykasięrelacjaOdyseusza,przyjętegogościnnieprzezkrólaFeaków,
odawnychprzygodach.OpowiadaOdyseuszooślepieniuCyklopa,zacojestprześla-
dowanyprzezNeptuna,niepozwalającegonaszybkipowrótGrekównaItakę.Przed-
stawiaswójpobytwkrajuLotofagów,uEolaiuKirke.OpowiadarównieżOdyseusz
zaciekawionymFeakomoswoimzejściudopodziemia,gdziespotkałduszebohaterów
greckich(m.in.Achillesa)igreckichheroin.DalejnastępujenarracjaoSyrenach,oza-
biciunawyspieTrynakriiświętychkrówHeliosaiozemściebogazatęprzewinę.Oca-
lonycudowniewczasieprzeprawykołoCharybdybohaterdopływawreszciesam
jeden(wszyscyjegotowarzyszezginęli)dowyspyFeaków.KsięgiXII–XVIopisują
przybycieOdyseuszanaItakę,gdzie,niechcącbyćrozpoznany,udajeżebraka.Księgi
XVII–XXmówiąopobycieOdyseusza(ciąglejeszczejakożebraka)wewłasnymdo-
mu.KsięgiXXI–XXIVprzedstawiajązemstęOdyseuszanazalotnikach,którzytrwo-
niąjegomienieiubiegająsięorękęjegożony,Penelopy,żebyzawładnąćkrólestwem
nieobecnegowojownika.
PrzyanalizietreścipoematurzucasięwoczywielkainwencjaHomera,umiejętność
komplikowaniaakcji,takabyciekawymrozwiązaniemzaskoczyćczytelnika.Potrafi
teżpoetastworzyćpełnenapięciamomentyistopniowaćatmosferęgrozy.Widaćtona
przykładprzedscenąwymordowaniaza-
lotników.Poprzedzająwizjawieszczka
NatomiastHomernietylkobyłnajwybitniejszym
Teoklimenosa,którywidziścianydomu
twórcąwzakresiepoezjipoważnej(onjedenbo-
ociekającekrwiąiduszezalotnikówśpie-
wiemdoskonaleizarazemwsposóbdramatyczny
szącedoErebu.Równieżmomentemnie-
komponowałsweutwory),leczrównieżpierwszy
samowitymjestopisszału,którysprowa-
wytyczyłzarysykomediipoprzezdramatyczne
dziłaAtenanazalotników,gdysynOdyse-
przedstawienieśmieszności,anieszyderstwa.Jego
Margitespozostaje[...]wtakimsamymstosunkudo
uszaogłosiłim,żewyrażazgodęnamał-
komedii,jakIliadaiOdysejadotragedii.
żeństwomatki:DAtenapomieszałaimro-
zum.Śmialisięjakbyobcymiszczękami
(Arystoteles,Poetyka4,tłum.H.Podbielski)
[...],aoczynapełniłysięimłzamiiżałobę
przeczuwałoserce”.Iliadabyłapoematem
braterskim,pełnymwojennegozgiełku.Odyseja,zopisemniezwykłychprzygódboha-
tera,macharakterbaśniowy.Mógłbywięcmiećracjęanonimowyautorgreckiegotrak-
tatuOwzniosłości,Pseudo-Longinos(Iw.n.e.),którytwierdził,żeIliadęstworzył
Homerwsilewieku,Odysejęnatomiastnapisałjużwstarości.
Poecicykliczni
PoematyHomerazamykająepokęgreckiejpieśnibohaterskiej,aczkolwiekwVII–VIw.
pojawiająsięjeszczetzw.poecicykliczni.Twórczośćichnosijednakznamionaepigo-
nizmu.NaśladującwydoskonalonąformęwierszaitechnikęepickąHomera,stworzy-
liogromnąliczbęepopei,któreznamydzisiajbądŹzniewielkichfragmentów,bądŹze
