Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LITERATURAGRECKA
22
streszczeństarożytnych,bądŹteżtylkoztytułów.Sątoepopejetzw.cykliczne(odgrec-
kiegokyklos–krąg).Wyróżniamywśródnich:cykltrojański,ztakimiutworami,jak
Opowieścicypryjskie(Kypria)–oprzyczynachwojnytrojańskiej,tojestowydarzeniach
poprzedzającychIliadę,Etiopida(Aithiopis)–osojusznikachTrojan,króluEtiopówNe-
monieikrólowejAmazonekPenthesilei,ZdobycieTroi(Iliupersis),MałaIliada(Ilias
mikra).NawiązaniemdoOdyseibyłaepopejaPowroty(Nostoi)opowrocieGrekówspod
Troi,aośmierciOdyseuszaopowiadałaepopejaTelegonia(Telegoneia).
PoecicykliczniopiewaliteżczynyHeraklesa(ZdobycieOjchalii,Fokaida)orazwal-
kęZeusazTytanami.Istniałyopowieścizwiązanezcyklemtebańskim,przedstawiają-
cedziejeroduEdypa.DoskonałościąartystycznąwyróżniałasięwśródnichTebaida.
AutorstwojejprzypisywaliniektórzyHomerowi.Równieżniesłusznieantycznatrady-
cjaprzypisywałaHomerowitzw.Hymnyhomeryckie,zktórychnajstarszepochodzązlat
750–500p.n.e.Poprzedzałyoneepopejewygłaszaneprzezwędrownychrapsodówzwy-
klewczasieświątpoświęconychposzczególnymbogom.Znamydzisiaj33takiehym-
ny.Byłytoopowiadaniaoczynachbogów,omiejscachichkultuiozwiązanychztym
kultemobrzędach.SąwśródnichHymnnacześćApollinazDelos,HymnnacześćHer-
mesa,HymnnacześćAfrodyty,HymnnacześćDemeter,HymnoDionizosie,HymnoPanie
iin.ZimieniemHomerałączonoteżzaginionypoematMargites.ArystoteleswPoety-
ceuważałtenutwórzawzórdlakomediiprzedstawiającejzłecharaktery.Byłatoopo-
wieśćosprośnymgłupkuMargitesie,któryniczegoniepotrafiłsięnauczyć(nieumiał
liczyćwięcejniżdopięciu).DlanowejtreścisięgniętowMargitesieponowąformęme-
tryczną:przeplecionoheksametrbohaterskiwierszamijambicznymi,stosowanymi
wutworachsatyrycznych.UtwórMargitesmożnanazwaćpoematemheroikomicznym.
HomerowiprzypisywanoteżpseudohomeryckipoematWojnażabiomysia(Batracho-
myomachia).Jesttoparodiapoematuheroicznego.Uroczystystyl,językimetrumepo-
peibohaterskiejzostałyzastosowanewopowieściowojniedrobnychzwierząt,które
przedstawionojakhomeryckichbohaterów.Parodiajakiegośgatunkuliterackiego
pojawiasięzwyklewmomencie,gdytenparodiowanygatunekosiągnąłszczytswego
rozwoju.TakbyłoizepopejąHomera.Doskonalszegopoematuheroicznegoniezdo-
łałajużwydaćliteraturagrecka.
Hezjod–twórcanowegoeposu
MłodszeodIliadyiOdyseisąpoematyHezjoda.Jestonpierwszympoetągreckim,któ-
ryprzekazałswojeimięipierwszymwliteraturzegreckiejpisarzem,którymówił
wswoichutworachosobie,oswoimpochodzeniu,przeżyciachitroskachbędących
wynikiemsytuacjigospodarczejispołecznejwjegoojczyŹnie.Dziękitemuwiemy
onimznaczniewięcejniżoniemallegendarnymHomerze.PoetaurodziłsięwBeocji
wmiejscowościAskra.JegoojciecmieszkałpierwotniewAzjiMniejszej,weolskiej
Kumie,izajmowałsięhandlemmorskim.Ponieważjednaktenzawódnieprzynosił
mudostatecznychśrodkówmaterialnych,porzuciłgoiprzeniósłsiędoAskry,abytam
pracąnarolizapewnićsobieśrodkiutrzymania.Niejestwykluczone,żejeszczeprzed
wyjazdemdoKumymieszkałwBeocjiistądwposzukiwaniulepszychwarunkówży-
