Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
Muzeumpubliczne:odinstrumentuedukacjidoprzestrzenidoświadczeń
23
atakżewobrębiemetaforypostępuzpodtekstemrasistowskiminacjonalistycz-
nym,aleinni(jakWitcomb)sugerują,żewystawywywoływałyuczuciainneniż
tylkodumanarodowairasowa.Byłytoprzyjemność,ekscytacjaczykontakt
zegzotyką,dającyobietnicęrozrywki.Intensywnośćtychuczućmiaławięcej
wspólnegozkulturąpopularną,którakarmipodstawoweinstynkty,niżzbar-
dziejabstrakcyjnymi,moralnymiwartościamikulturywysokiej,zwyklekoja-
rzonejzmuzeum.
15Związekmiędzymuzeami,wystawamimiędzynarodowymi
idomamitowarowymipoleganaakcentowaniuwizualności(visualconsumption)
ściślełączącejteinstytucjezrozwojemkapitalizmu.
MichaelJ.Ettemazkoleiuważa,żedziewiętnastowiecznemuzeumbyło
ucieleśnieniemkoncepcjihistoriijakomaterialnegorozwoju.Najprościej
mówiącchodzioto,żecywilizacje,któreposiadałynajbardziejzłożoneikun-
sztowneobiekty,uznawanozanajbardziejzaawansowane.Poprzezwystawia-
nieobiektówpochodzącychzróżnychkulturmuzeauczyłyhierarchicznegopoj-
mowaniarozwojukulturowegoimaterializmu.Łączyłyobiektyzsystemem
wartości,którywspierałideetechnologicznegorozwoju,indywidualizmuieste-
tyki.Tewartościuważanozapodstawęnowoczesnejcywilizacji.Dodatkowo
muzeauczyłyspołeczeństwomaterializmu,gdyżwskazującnawartośćobiek-
tówwspierałypotrzebęrosnącejkonsumpcji.Oczywiściepróbowałytorobić
wobrębieestetycznego,historycznegolubnaukowegodyskursuwcelurefor-
mowaniaklasyrobotniczej,aleimperatywekonomicznybyłtuwyraźniewi-
doczny.
16Najważniejszejednakwtymokresiebyłoto,żemuzeastałysięczęścią
kulturywizualnej,kultury„patrzenia”,centralnejzarównodlakapitalizmu,jak
idlanowoczesnegożyciamiejskiego.
17
Tenzwiązekmuzeumzkulturąpopularną/masową,konsumpcjąiekono-
miąwidocznyjestwyraźniewmetaforzemuzeum-domutowarowego,przeciw-
stawianejzwyklemetaforzemuzeum-katedry(lubrezydencji).AlanRadley
pisze,żemuzea-katedryimuzea-domytowaroweróżniąsięwtrzechpunktach.
Popierwszestatusemartefaktów,podrugiezasięgiemlubmożliwościąkontaktu
zobiektem(np.możliwościądotknięciago)ipotrzecieodmiennymikon-
cepcjamiprzeszłości.
18PrzezstatusartefaktówRadleyrozumiestopień,wjakim
artefaktywyłączonesązprocesuwymiany.IgorKopytoffużywaterminu
„ujednostkowienie”(singularization),byuchwycićstatusspecjalny,naktórego
ThinkingaboutExhibitions,red.ReesaGreenberg,BruceW.Ferguson,SandyNairne,Routledge,
London–NewYork1996,s.83–84oraz91.
15AndreaWitcomb,op.cit.,s.19.
16MichaelJ.Ettema,HistoryMuseumsandtheCultureofMaterialism,[w:]PastMeetsPresent.Essays
aboutHistoricInterpretationandPublicAudiences,red.JoBlatti,SmithsonianInstitutionPress,Washing-
tonDC1987,s.62–85.
17AndreaWitcomb,op.cit.,s.22.
18AlanRadley,Boredom,fascinationandmorality:reflectionsupontheexperienceofmuseumvisiting,
[w:]MuseumLanguages:ObjectsandTexts,red.GaynorKavanagh,LeicesterUniversityPress,Leicester,
London–NewYork1991,s.70.
