Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Rolaułaskawieniawsystemieustrojupaństwowego
żejestonazwiązanazokolicznościamileżącymiwgłównejmierzewUoto-
czeniu”czynuijegosprawcy,związanymibardziejzespołecznymrezonan-
semskazanianiżdyrektywamiwymiarukarywstosunkudokonkretnego
sprawcy.Zatemtylkopoważneinteresyspołeczneipaństwowepowinny
usprawiedliwićstosowaniełaskiwoparciuotokryterium
129
.
Reasumując,należyopowiedziećsięzastanowiskiem,wedlektórego
sprawiedliwość,humanitaryzmiracjonalnośćkaryłączniestanowiąkryte-
riaocenypotrzebyzastosowaniaułaskawienia
130
.Ujęcietowsposóbnajpeł-
niejszyokreślacelestosowaniałaski;odwoływaniesięjedyniedosprawied-
liwościczydosprawiedliwościihumanitaryzmuniewyczerpujebowiem
całejpanoramymożliwościcelowegoipożądanegozastosowaniatejinsty-
tucji.Wracającdozaprezentowanegotuujęcia,wydajesię,żenależywtoku
procesustosowaniałaskirozważaćtekryteriawprzytoczonejkolejności.
Najpierwbowiemtrzebaustalić,czyorzeczeniesądoweferujesprawiedliwą
sankcję(wznaczeniuretrybutywnym,następnieutylitarnym),gdyżniedo
pogodzeniazzasadamipaństwaprawnegoitrafnejreakcjikarnejbyłoby
tolerowaniesankcjibardziejdolegliwychniżtowymagapostulatodpłaty,
sankcjiniezasłużeniesurowych.Podokonaniuocenywymierzonejsankcji
zpunktuwidzeniasprawiedliwościowegonależyudzielićodpowiedzina
pytanie,czytakukształtowanąsankcjęmożnabyjeszczedodatkowozła-
godzić,kierującsięzasadamihumanitaryzmu.Poanalizietychdwóchdy-
rektywpozostajejeszczeodniesieniesiędoracjonalnościwykonaniasank-
cji,umiejscowieniategoprocesuwporządkuspołecznymdanegopaństwa.
Przyjęciepowyższejkolejnościpowodujezarównomożliwośćwstępnejjuż
widzenia.Przyprzyjęciutegozałożeniaodpadarównieżkoniecznośćuznaniastrictepolitycznych
celówułaskawieniazacelewkażdymwypadkupozaprawne.
129
Taktrafnieibidem,s.63.
130
Otwartajestoczywiściekwestiaewentualnychsprzeczności,któremogąwystąpićpomiędzy
tymikryteriami.Najważniejszymznichjest–jakwspomniano–sprawiedliwość;dlategoteżsprzecz-
nośćtakanieistniejewraziestwierdzeniawyraźnejniesprawiedliwości(wkierunkuniekorzystnym
dlaskazanego)kary(A.Murzynowski,Ułaskawienie...,s.62).Wpozostałychwypadkachsprzeczności
należyrozwiązaćzapomocąporównaniawagiiznaczeniaróżnegorodzajuargumentówprzemawia-
jącychzarównoza,jakiprzeciwzachowaniuorzeczonejkary(ibidem,s.62–63).Odmienna–iprzy
tymskomplikowana–sytuacjamożenatomiastzajśćwraziestwierdzeniaewidentnejobrazyprawa
procesowegowtokupostępowaniarozpoznawczegoprzezorganstosującyprawołaski,wskazującej
nanaruszenieprawprocesowychskazanego,podczasgdywymierzonakaramerytorycznieodpo-
wiadapostulatomsprawiedliwości,humanitaryzmuiracjonalności.Wkażdymrazieułaskawienie
stosowanewtakimwypadkustanowijakiśaktkrytykiorzeczenia–jesttojednakzawszetylkopo-
średnieidorozumianezakwestionowaniejegosłuszności,ponieważ–darowująclubłagodząckarę
–aktłaskiniezmieniaaniocenyfaktycznej,aniprawnejprzestępstwa(ibidem,s.65–66).Dosygnali-
zowanychtuzagadnieńwypadniepowrócićnagruncieregulacjiprawapolskiego.
57
