Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Modelerólkobietywpodręcznikachdowychowaniaseksualnego
larnośćzyskująteoriebiospołeczneipoznawczo-rozwojowe,uwzględniającewspół-
działanienaturyiwychowaniawnabywaniuikształtowaniurólwzależnościodpłci.
Zauważasię,żeżnicebiologicznepozostająwciążgłównymczynnikiem,jednak
corazlepszerozumienieudziałuczynnikówpoznawczychispołecznych,ichinterakcja
wżnychpunktachrozwojudająnamcorazwyraźniejszyobraztego,jaktenaspekt
rozwojusięujawniaiumożliwiająbardziejwszechstronneujęcietychżeról2.
Natletoczącychsięobecnieostrychsporówistniejepotrzebapodejmowaniadal-
szychpogłębionychbadań,któreposzerzyłybyobszarwiedzynatematrzeczywistej
sytuacjikobiet.Opróczbadańzzakresubiologii,filozofii,socjologiiczypsychologii,
cenneelementywnosirównieżpedagogika,pytającmiędzyinnymiopropagowanetj.
zalecanedonaśladowaniawzorcerólidentyfikacyjnychorazichwpływnapostawy
izachowaniadziewczątikobiet.Corazczęściejwskazujesięnakoniecznośćpoddania
ocenieprogramówipodręcznikówszkolnych,treścifilmów,reklamigierkomputero-
wychpodkątemukazywanychwnichrólkobiety.
Pomimoznaczącegopostępuwzakresieznoszeniazjawiskapolaryzacjipłciwż-
nychsferachżycia,szczególniewkrajach,wktórychsięupowszechniłyideeruchu
feministycznego,dostrzegasięprzejawynierównegotraktowaniadziewczątikobiet,
międzyinnymiwsposobieprzedstawianiarólzdeterminowanychprzezpłeć.Wskazuje
się,żetradycyjnysposóbujmowaniarólkobiety,wktórymograniczasięjejaktywność
przedewszystkimdopracywdomu,nieoddajecałejzłożonościzajęćwykonywanych
przezkobiety,prowadzinatomiastdoutrwalaniaipogłębianiastereotypowegowize-
runkukobietywświadomościmłodegopokolenia.
Wprzeszłościwyraźniebowiemrozgraniczanomodeleiwzoryzachowańodpo-
wiedniedlakobietimężczyzn.Europa,wtymtakżeiPolska,zakorzenionewtradycji
judeochrześcijańskiejbyłyzdominowaneprzezpatriarchalnesystemyspołeczne,
uznającenaturalnydualizmpłciiwynikającyzniegopodziałról.Wtworzonychprze-
pisachprawnych,ekonomicznychiwcodziennejobyczajowościprzyznawanomęż-
czyznomprzywileje,którychdrugapłećbyłapozbawiona.Uznawanozasłusznytaki
porządekspołeczny,którywyznaczałmężczyźnieaktywnośćwświeciezewnętrznym
(wsferzesprawpublicznych),kobieciezaśwdomu(wsferzeżyciaprywatnego).
Historycykulturywskazująjednak,żewpolskimspołeczeństwiepatriarchalnym
istniałwyjątkowykultkobietywroliżonyimatki.Pozawspomnianym,niespotykasię
innegotakjednoznacznieokreślonego,zalecanegodonaśladowaniakobietomze
wszystkichstanówiwarstwspołecznychideałukobietyikobiecości.Kobietawroli
żonyimatkizajmowałaniekwestionowaną,wysokąpozycjęspołeczną.Byłtoideał
najbardziejtrwałyiopornynazmiany.Tymzasadniczymrolombyłypodporządkowa-
newszystkieinne,związanezdziałalnościąkulturalną,społeczną,politycznączyak-
tywnościązawodową.
Rolete,nazywanetradycyjnymi,zostałypoddaneradykalnymprzeobrażeniom
wdrugiejpołowieXXwieku.Zmianytedokonałysięmiędzyinnymipodwpływem
ideologiiipraktykisocjalizmuwokresiepowojennym,anastępniezostałypogłębione
przezideologieliberalne,docierającedoPolskipoprzełomiespołeczno-ustrojowym
1989roku.
WpierwszymetapieprzeobrażeńnarzuconyPolsceustrójsocjalistycznyzjegoide-
ologicznąnadbudową,określonapolitykapaństwawobecsprawiproblemówkobie-
2Zob.R.Vasta,M.M.Haith,S.A.Miller,Psychologiadziecka,Warszawa1995.