Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
4.Zdolnośćdoczynnościprawnych
4.1.Pojęcie
Zdolnośćdoczynnościprawnych-zdolnośćdosamodzielnegoskładania
iprzyjmowaniawiążącychoświadczeńwoli,powodującychpowstanie,zmianę
lubwygaśnięciestosunkuprawnego,czylimożliwośćnabywaniapraw,zacią-
ganiazobowiązańmocąwłasnegodziałania(S.Płaza,HistoriaprawawPolsce
natleporównawczym,cz.I:X–XVIIIw.,Kraków2002,s.219)
Niekażdypodmiot,którymazdolnośćprawną,dysponujetakżezdolnością
doczynnościprawnych.Istotązdolnościdoczynnościprawnychjestmożliwość
samodzielnegofunkcjonowaniawobrocieprawnym,bezkoniecznościwspół-
działaniainnychosób.Człowiekoograniczonejzdolnościdoczynnościpraw-
nychmożesamodzielniedokonywaćskutecznietylkoniektórychczynności,na-
tomiastpodmiotnieposiadającyjej,pozbawionyjestmożliwościkształtowania
własnejsytuacjiprawnejwogóle.
4.2.Czynnikiwpływającenaograniczeniezdolnościdoczynnościprawnych
4.2.1.Wiek
Wdawnymprawieżycieczłowiekadzielono,zewzględunaposiadaniezdol-
nościdoczynnościprawnych,nadwaokresy:
a)nieletniość(minoremnitas):
Nieletniniemiałzdolnościdoczynnościprawnychiznajdowałsiępodwła-
dząrodzicielskąlubopieką.Wszystkichczynnościprawnychwjegoimieniu
inajegorzeczdokonywałopiekunprawny.
Wramachnieletniościwyróżniano:
-dzieciństwo-dzieckopozostawałopodopiekąmatki,
-małoletniość-chłopiecokoło7rokużyciaprzechodziłpodopiekęojca
(wiązałsięztymsymbolicznyaktpostrzyżyn).Miałtobyćokresprzygotowujący
dożyciamęskiego.Wpraktycemałoletnimógłdokonywaćczynnościprawnych
wdrobnychsprawach.Wpewnychszczególnychokolicznościach,gdywymagał
tegojegoistotnyinteresprawny,mógłubiegaćsięotakzwanedodanielat.Po-
czątkowodecyzjęwtejsprawiemógłpodjąćwyłączniekról,późniejododaniu
latdecydowałsąd,którybadałstopieńdojrzałościzainteresowanegoirozstrzygał,
czydodanielatbędzieobowiązywałotylkowkonkretnejsprawie,czyteżbędzie
trwałe-równoznacznezuzyskaniempełnoletności;
b)pełnoletność(latasprawne):
Zchwiląosiągnięcialatsprawnychczłowiekuzyskiwałzdolnośćdoczynno-
ściprawnych(najpierwograniczoną,anastępniepełną).
