Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Założeniateoretyczneimetodologiczne
pojęciowychiutożsamiaćgozoddziaływaniemspołecznym,ześrodkamimającymi
oddziaływaćnajakieśgrupyijednostkispołeczne,ztakiminarzędziami,jakpra-
wokarne,aleteżzespołecznądezaprobatąipotępieniemspołecznym(Kurczew-
ski,1999).Możnapowiedzieć,iż(coukazujęwcałejpracy)wzakresiedziałańna
rzeczochronydzieciprzedkrzywdzeniemmamydoczynieniazwykorzystaniem-
posługującsięujęciemTalcottaParsonsa(za:tamże,s.82)-oburodzajówproce-
sówkontrolispołecznej:
-uświadamianiemniebranychdotychczaspoduwagęaspektówsytuacjipodmio-
tulubzmianąwpostacistraty(sankcji),
-oddziaływaniemnazmianępostaw,opiniicododefinicjisytuacji,nawetjeślita
ostatniasięniezmienia.
Wpracyomawiambowiemdwapotężnenurtydziałańnarzeczochronydzieci
przedkrzywdzeniem:edukacyjno-pomocowyipunitywny.Pierwszywyrażaideę
kontrolispołecznejpoprzezzmianępostawinastawieńspołecznychwobeczjawi-
skakrzywdzeniadzieci,drugi-poprzezlegislacyjnerozwiązaniagwarancjipraw
dzieciiodpowiedzialności(karnej)jakośrodkówwykorzystywanychdorespekto-
waniaprawa.
Dalej,zaParsonsem,możnaprzyjąć,żerodzice,krzywdzącdzieci,mająograni-
czonąlubupośledzonązdolnośćdowykonywaniaswojejroli(tu:rodzicielskiej).
Jesttoproblem,wobecktóregorodzisiępotrzebaprzeciwdziałania.Parsonsmówi
wtymwypadkuonchorobie”
,którąrozumiejakotypdewiacjiuwarunkowanejsy-
tuacyjnie.Podobnie,cochcętupodkreślić,współcześnieujmujesięproblemro-
dziców,którzykrzywdząswojedzieci,aichpostawaizachowanie,jaksięuważa,
uwarunkowanesąwznacznejmierzesytuacyjnie.Jednocześniepostawazwiązana
zkrzywdzeniemdziecimożebyćrozpatrywanajakouwarunkowanasubiektywnie
iwkategoriachlegalizmu,czylipostrzeganapoprzezstosunekrodzicówdonorm
iprzepisówprawa(za:Kurczewski,1999).Wówczaszachowanierodziców-krzyw-
dzeniedziecka-jesttypemdewiacjiokreślanymjakoprzestępstwo27.
Natleprowadzonychwrozprawierozważańhistoryczno-antropologicznych
okrzywdzeniudzieciioewolucjitegozjawiskaorazpostępującejinstytucjonaliza-
cjireakcjispołecznejnatozjawisko,możnaponadtopoczynićodniesieniadotezy
Parsonsaozmiennościspołeczeństwzewzględunastopieńinstytucjonalizacjidzia-
łańkontrolispołecznejiewolucjęjejforminstytucjonalnych(tamże).
Innafundamentalnateoriakontrolispołecznej,DonaldaBlacka,jestrównieżdla
mnieprzydatnymodniesieniemzwłaszczawzakresieproponowanychprzeztego
autorastylówkontrolispołecznej
28
.Odnoszącsiędotejkoncepcji,możnaanalizo-
27Analizyzjawiskakrzywdzeniadzieciwujęciachnchoroba”czynprzestępstwo”byłyprzedmio-
teminnegomojegoopracowania;zob.Jarosz,1998.
28Blackproponujerozróżnićczterystylekontrolispołecznej(podajęza:Kurczewski,1999):
-karny-dewiantpostrzeganyjestjakoprzestępca,naruszającyzakazyidlategopowiniencier-
piećupokorzenie,deprywacjęitp.Uwagęskupiatuczyn,anieosobagopopełniająca;
-kompensacyjny-dewiantstajesięwinnyodszkodowaniazaswójczyn,zaniewywiązywaniesię
zobowiązków;
-terapeutyczny-wktórymdewiantjestsamofiarąwymagającąpomocy,dziękiktórejnależyprzy-
wrócićgodostanunormalnego;
