Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003
ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003
Rozdział1.Edukacjajakoprzedmiotpedagogikiijejsubdyscyplin
29
niejednorodne„metodynauczania”składasięm.in.takiepojęciejednorodnejak
„wykład”).Pojęciate–adokładniejniektóreznich–syntetyzująsięwpojęcia
owysokimstopniuniejednorodności(poziomII),takiejaknauczanie,uczeniesię,
wychowanie,kształcenie,którejużbezpośredniostanowiądesygnatynajbardziej
niejednorodnegopojęciaedukacji,określającegoprzedmiotpedagogiki(poziomI).
Strzałkipomiędzyblokamipojęćoznaczają,żeschematmożebyćanalizowany
wobiestrony.
1.2.Związekpedagogikizinnyminaukami
Pojęciapedagogicznewyznaczajątakżejejzwiązkizinnymidyscyplinami.
Przeanalizujmyprzykładbadańpedagogicznych,którewkraczająwobszar
socjologii.Badacz,obserwujączachowanieuczniówpodczaslekcji,zauważa,że
większośćichniestosujesiędopoleceńnauczyciela.Wporównaniuzinnymi
przedmiotaminauczania,większośćuczniówmaztegoprzedmiotubardzoniskie
oceny.Jedyniedwóchchłopcówotrzymujewprzewadzeocenydobreibardzo
dobre.Pozostaliuczniowieunikająkontaktuznauczycielem,niekiedynawet
bojkotująjegooczekiwania,otwarcieodmawiającwykonaniapoleceń.Nauczyciel
zkoleiczęstoprzyłapujeichnaniewłaściwymzachowaniu,brakuwiedzy,ściąganiu
naklasówkach,wpisującdużouwagzazłezachowanieorazocenmiernych.
Pokilkutygodniachobserwacjiokazujesię,żedwajuczniowie,którzy
dotychczasmielidobreoceny,stopniowodołączajądozaobserwowanej„normy
klasowej”zarównozewzględunanegatywnezachowanie,jakicorazsłabsze
oceny.Zasprawdzianypisemneiodpowiedziustnecorazczęściejotrzymująoceny
nieodpowiednie,itowsposóbzupełniezasłużony.Badaczzaczynasięinteresować
tymidwomauczniamiidocieradodanychpotwierdzających,żeobajsą
przygotowanidolekcji,leczukrywająprzednauczycielemswojąwiedzę.Teraz
badaczmusiwyjaśnićwynikiswoichobserwacji.Wartojednakzauważyć,żedane,
którymidysponuje,niepozwalająznaleźćtrafnegowyjaśnienia.Pomimoto
formułujenastępującywniosek:„prawdopodobniemożnauznać,żezachowanie
tychdwóchuczniów,będącestrategiąoporuwobecnauczyciela,wynikało
zkonformizmujakostyluadaptacjidooczekiwańgrupyrówieśniczej”.
Należyzauważyć,żewyjaśnieniedotyczytego,dlaczegouczniowiestosowali
strategięoporuinieodpowiadalinapytanianauczyciela,choćnaogółznali
odpowiedzi.Badaczszukającwyjaśnienia,posłużyłsiępojęciemkonformizmu
jakostyluadaptacji.Jednakżewstosunkudodanychobserwacyjnychjestto
ogólnakategoria,niezwiązanabezpośredniozzachowaniemuczniaorazmająca
charakterteoretyczny.Cowięcej,pochodzącazsocjologicznejteoriiMertona
8
,
któraopisujeregułyzachowanialudziwobecoczekiwańgrupyspołecznej.Niemniej
8
R.K.Merton,Teoriasocjologicznaistrukturaspołeczna,tłum.E.Morawska,J.Wertenstein-
-Żuławski,Warszawa1982,s.203.
