Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI.Podstawyepistemologiczne,ontologiczneiaksjologicznedyscypliny...
perspektywa,która,jaksądzimy,możebyćspecyficznymwymiarempedagogiki
społecznej,zwłaszczapojmowanejjakodyscyplinaakademicka,jestwidoczna
wspisietreścicałegowykładu,któryoddajewielośćproblemów,zjakimipodmiot
stykasięwpolupraktyki.Jeśliwięcdyscyplinarozwijasięprzezidziękiwłączeniu
jejwproceskształcenia,towłaśniewalorpedagogikispołecznej,pomyślanejtak
jakwtymwykładzie,możebyćistotnydlajakościdziałaniawtympolu.
Wtymsensieprzygotowanie„napiśmie”tegowykładu,składającego
sięz15wykładów„mówionych”,jestistotnymwydarzeniemwprocesietworzenia
siętakpomyślanejinterpretacjispołeczno-pedagogicznegopunktuwidzenia
narzeczywistość.
Ramka1.3.Naukajakorefleksjanadrefleksją
TezętakąstawiaGastonBachelard,filozofnauki,podejmującyzagadnieniapsychoanalizywiedzy
naukowej,którywopublikowanejw1938r.pracyLaformationdel,espritscientifique,wydanej
wpolskimtłumaczeniuw2002r.podtytułemKształtowaniesięumysłunaukowego,pisał:
„współczesnanaukastajesięwcorazwiększymstopniurefleksjąnadrefleksją.Abypokazać
rewolucyjnycharaktertejzłożonościmożnabysięgnąćpowszystkietematyewolucjibiologicznej,
studiującjezjednegotylkopunktuwidzenia–relacjitegocozewnętrznedorelacjitegoco
wewnętrzne.Możnabywówczaszobaczyć,żewmiaręewolucji,jaktodoskonalepokazałBergson,
reakcjebezpośrednieilokalne,stopniowosiękomplikują,rozciągają,zawieszająwczasie
iwprzestrzeni.Istotażywadoskonalisięwtakiejmierze,wjakiejmożeodnosićswójpunkt
widzenia,faktchwiliicentrum,dotrwańirodzajówwiększychrozmiarów”(ibidem,s.322).
UzasadniającswątezęBachelardzauważa,żedoXXw.„myślobiektywnarozwijałasięwkontakcie
zeświatemdoznań”,natomiastpotejcezurzerozpoczynasięmyślenienaukoweprzeciwdoznaniom,
myślenie,któremusiskonstruowaćobiektywnąteorięprzeciwprzedmiotowiidodaje,żedawniej
„refleksjaopierałasięnapierwszejreakcji,[...]obecniezaśnapierwszejrefleksji”(ibidem,s.323).
StanowiskoBachelardaprzywołujemytutajzuwaginaistotneznaczenie,
jakiewwykładzienadajemyperspektywietranswersalnego(por.rozdz.6)
analizowaniapolapraktykispołecznej,uwzględniającegowszakspołeczno-peda-
gogicznypunktwidzenia.Perspektywatranswersalnajestpewnymtypemrefleksji
nadrefleksją,wyłaniającąsięzobserwacjiiinterpretacjitego,codziejesię
wpolupraktykispołecznej,czytopracysocjalnej,nabywającejwymiarupracy
społecznej,czytopolakształcenia,czyteżedukacji.Tenatrybut–transwersalność–
podkreślamyrównieżwprzyjętympojmowaniupedagogikispołecznejjako
dyscyplinyakademickiejijakoorientacjidziałania.
1.1.2.Pytanie(a)opedagogikęspołecznąijejzwiązki
zinnymidyscyplinami
TytułparagrafustanowiparafrazętytułuksiążkiPedagogikaspołeczna.Pytania
oXXIwiek(1999),wydanejpodredakcjąAnnyPrzecławskiejiWiesławaTheissa.
Pytanieopedagogikęspołecznąijejzwiązkizinnymidyscyplinamijestwistocie
pytaniemosposóbuprawianianauki.Jużsamopostawienietaksformułowanego
